Sut i arbed arian ar filiau cartref

Hyd yn oed os ydych chi'n hapus gyda'ch darparwr ac yn meddwl eich bod chi'n cael cytundeb da, cofiwch fod yna lawer o gyflenwyr ffôn a band eang a gall fod yn hawdd lleihau’r biliau hyn trwy ymchwilio newid.

Mae’n bwysig i ystyried costau eich llinell daear wrth edrych ar gostau band eang - gan fod nifer o gytundebau sy’n ymddangos yn rhad yn gwneud i chi gymryd rhent llinell ddrud. Yn y rhan fwyaf o achosion, bydd angen llinell daear arnoch i gael band eang.

Nid yw erioed wedi bod yn haws newid darparwr ffôn cartref a band eang – mae rheolau newydd yn golygu y gall pob cwsmer ddisgwyl proses symlach a chyflymach os ydynt eisiau newid. A gallech arbed cannoedd o bunnoedd ar eich biliau. Dysgwch fwy am newid yn ein canllaw Sut i leihau eich bil ffôn cartref a rhyngrwyd.

A yw eich contract ffôn symudol yn dod i ben? A ydych yn ceisio dod o hyd i'r ffordd rataf o gael y ffôn ddiweddaraf?

Dyma ychydig o awgrymiadau i gadw'ch biliau'n isel:

• Defnyddiwch offer ar-lein i ddadansoddi'ch biliau ac argymell contract
• Trafodwch gyda chyflenwyr - cofiwch mai chi sydd wrth y llyw
• Defnyddiwch wefannau cymharu prisiau i ddod o hyd i'r cynnig gorau i chi.

Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Sut i arbed arian ar eich ffôn symudol, a rhowch gynnig ar ein cynlluniwr Cyllideb hawdd ei ddefnyddio am ddim.

Y bil dŵr blynyddol cyfartalog yng Nghymru a Lloegr yw £603, yn ôl Water UK. Ac er na allwch newid cyflenwr dŵr, mae yna ffyrdd o arbed arian ar filiau.

Er enghraifft, gallech:

• osod mesurydd dŵr am ddim
• cael llai o faths a newid i gawodydd
• newid i ben cawod mwy effeithlon.

Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Sut i leihau eich bil dŵr.

Mae prisiau nwy a thrydan yn cael eu rheoli gan Gap ar Brisiau Ynni Ofgem. Mae hyn yn cyfyngu ar yr hyn y gall eich cyflenwr ei godi arnoch am bob uned o ynni rydych chi'n ei ddefnyddio.

Mae'n werth gwirio a allwch gael biliau ynni rhatach trwy newid cyflenwr neu dariff (y fargen rydych chi arni).   

Gallwch gymharu bargeinion ynni gan ddefnyddio gwefannau cymharu, fel:  

• Clwb Ynni Rhad MoneySavingExpertYn agor mewn ffenestr newydd
• Which?Yn agor mewn ffenestr newydd

Mae’r gwefannau cymharu a restrir uchod ond yn gweithio yng Nghymru, Lloegr a’r Alban, os ydych yng Ngogledd Iwerddon gallwch ddarganfod mwy o wybodaeth am y cyflenwyr gallwch newid iddynt ar wefan Which?Yn agor mewn ffenestr newydd

Fel arfer mae'n rhatach talu drwy Ddebyd Uniongyrchol misol, yn hytrach nag arian parod neu siec.

Am fwy o gymorth ariannol a ffyrdd o wneud eich cartref yn fwy effeithlon o ran ynni, gweler ein canllaw Sut i leihau eich biliau ynni.

Mae’r Cynllun Gostyngiad Cartref CynnesYn agor mewn ffenestr newydd yn cynnig cartrefi incwm isel gostyngiad o £150 i helpu gyda biliau ynni. Mae’r cynllun ar agor am geisiadau rhwng mis Hydref a mis Mawrth pob blwyddyn, bydd angen i chi wneud cais yn uniongyrchol i’ch darparwr ynni.

Taliad di-dreth o hyd at £300 yw hwn i helpu pobl dros oedran Pensiwn y Wladwriaeth i gadw’n gynnes yn ystod y gaeaf. Mae rhai pobl yn ei alw'n lwfans tanwydd gaeaf.

Byddwch ond yn cael y Taliad Tanwydd Gaeaf (gwerth hyd at £300) os:

• ydych dros oedran Pensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd, ac
• yn hawlio budd-dal prawf modd fel Credyd Pensiwn neu Gredyd Cynhwysol.

Defnyddiwch ein Cyfrifiannell Budd-daliadau i wirio'n gyflym a ydych yn gymwys i gael unrhyw fudd-daliadau neu grantiau.

Dim ond os ydych dros oedran Pensiwn y Wladwriaeth ac yn hawlio budd-dal prawf modd y byddwch yn cael Taliad Tanwydd Gaeaf.

Fodd bynnag, bydd pensiynwyr yng Ngogledd Iwerddon nad ydynt bellach yn gymwys i gael Taliad Tanwydd Gaeaf yn cael taliad untro o £100 yn lle hynny. 

Os ydych chi'n byw yn yr Alban byddwch yn cael taliad cyfatebol y gaeaf hwn os ydych chi'n gymwys. Bydd y taliad yn awtomatig, sy'n golygu nad oes rhaid i chi wneud hawliad. Byddwch wedi derbyn llythyr yn cynnwys manylion eich taliad.

Bydd hwn yn cael ei ddisodli gan Daliad Gwresogi’r Gaeaf Oed Pensiwn o gaeaf 2025.

Mae'r swm a gewch yn dibynnu ar eich oedran a phwy sy'n byw yn eich cartref.

Os ydych wedi cael y taliad o'r blaen, dylech ei gael eto heb orfod hawlio, os ydych yn bodloni'r meini prawf.

Dylech hefyd ei gael yn awtomatig os ydych yn bodloni'r meini prawf oedran a phreswylio, ac yn cael unrhyw un o'r ystod eang o fudd-daliadau'r llywodraeth. Mae'r rhain yn cynnwys:

• Credyd Pensiwn
• Credyd Cynhwysol
• Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn Seiliedig ar incwm (ESA)
• Lwfans Ceisio Gwaith yn Seiliedig ar incwm (JSA).

Os ydych yn gymwys, byddwch yn derbyn llythyr ym mis Hydref neu fis Tachwedd yn cadarnhau faint o arian y gallwch ei ddisgwyl. Os gwnaethoch gais am Gredyd Pensiwn yn ddiweddarach ac yn gymwys, byddwch yn cael eich taliad yn nes ymlaen. Os ydych yn byw gyda rhywun, dim ond un ohonoch fydd yn cael y taliad hyd yn oed os yw'r ddau ohonoch yn gymwys.

Bydd y llythyr hefyd yn esbonio sut y gallwch ddiweddaru unrhyw wybodaeth anghywir, fel eich manylion banc.

Tua thair wythnos ar ôl i chi gael y llythyr - i'r rhan fwyaf o bobl bydd hyn ym mis Tachwedd neu fis Rhagfyr - bydd y Taliad Tanwydd Gaeaf yn cael ei dalu i'ch cyfrif banc dewisol.

Y cyfeirnod talu ar eich datganiad banc fydd 'Tanwydd Gaeaf DWP'.

Darganfyddwch fwy am Daliad Tanwydd y GaeafYn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK .

Os oes angen i chi wneud cais, ffoniwch linell gymorth y Taliad Tanwydd Gaeaf ar 0800 731 0160 .

Os ydych ar incwm isel ac angen help gyda chostau hanfodion, efallai y bydd y Gronfa Cymorth i Aelwydydd yn gallu helpu.

Mae angen i chi wneud cais drwy'ch cyngor lleol.

Rhoddir cefnogaeth fesul achos a gallai gynnwys:

• hanfodion sy'n gysylltiedig â chadw'n gynnes ac yn lân, fel cynhyrchion mislif, dillad cynnes, blancedi neu sebon
• darparu offer, fel oergelloedd, rhewgelloedd, poptai neu gogyddion araf
  
• helpu i osod mesurau effeithlonrwydd ynni neu inswleiddio
  
• help gyda biliau band eang neu ffôn
• costau cludiant hanfodol, fel atgyweirio ceir neu dalu am betrol
• talebau bwyd i deuluoedd yn ystod gwyliau'r ysgol.

Mae cynlluniau ar wahân ar gael os ydych yn byw yng Nghymru, yr Alban neu Ogledd Iwerddon:

Os ydych yn byw yn yr Alban, darganfyddwch fwy am y Scottish Welfare FundYn agor mewn ffenestr newydd ar wefan Llywodraeth yr Alban.

Os ydych yn byw yng Nghymru, darganfyddwch fwy am y Gronfa Cymorth DewisolYn agor mewn ffenestr newydd ar wefan Llywodraeth Cymru.

Os ydych yn byw yng Ngogledd Iwerddon, darganfyddwch fwy am y Social Fund Budgeting LoanYn agor mewn ffenestr newydd ar nidirect.

Yn ôl MoneySavingExpert, mae canoedd o filoedd o gartrefi yn y band Treth Cyngor anghywir. Felly, mae’n werth sicrhau nad ydych yn gordalu.

Ni ddylai gymryd mwy na deg munud i ddarganfod. Ac efallai gallwch arbed cannoedd o bunnoedd a chael ad-daliad.

Os ydych yn cael budd-daliadau penodol, efallai byddwch yn gymwys i gael Gostyngiad Treth Cyngor.

Hefyd gwiriwch a ydych yn gymwys am ostyngiad o hyd at 50% o’ch bil Treth Cyngor, os ydych:

• yn byw ar eich pen eich hun
• ond yn byw gyda phlant o dan 18 oed, neu 
• mae gennych amgylchiadau arbennig eraill.

Darganfyddwch fwy yn ein canllaw llawn i Dreth Cyngor.

P'un a ydych yn gyrru neu'n defnyddio trafnidiaeth gyhoeddus, mae'n debyg bod costau teithio yn cyfrif am lawer o'ch gwariant misol.

Fodd bynnag, mae digon o ffyrdd o dorri costau teithio. Mae'r rhain yn cynnwys:

• dod o hyd i yswiriant car rhatach
• prynu tanwydd rhatach
• archebu tocynnau trên ymlaen llaw.

Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Costau prynu a rhedeg car.

Gall ffioedd talu hwyr ddileu arbedion, felly mae'n bwysig sicrhau eich bod yn talu'ch biliau mewn pryd.

Dyma rai awgrymiadau i helpu i aros ar ben eich biliau:

• talu am filiau rheolaidd yn fisol trwy Debyd Uniongyrchol
• siarad â'r bobl y mae arnoch arian iddynt os ydych yn cael trafferth.
  

Os ydych yn wynebu costau byw uwch, darganfyddwch am ffynonellau incwm a chefnogaeth ychwanegol yn ein hadran Help gyda chostau byw.

Darganfyddwch fwy yn ein canllawiau:

• Canllaw i fancio digidol
• Rheoli eich arian.