Mae atwrneiaeth yn ddogfen gyfreithiol sy’n caniatáu i rywun rydych chi’n ymddiried ynddo wneud penderfyniadau ar eich rhan os na allwch chi. Mae yna ffyrdd i newid atwrneiaeth hyd yn oed ar ôl ei chofrestru.
Beth i’w wneud os bydd angen i chi ddod i ben â’ch atwrneiaeth neu wneud newidiadau iddi
Cadw eich atwrneiaeth yn gyfredol
Mae’n bwysig nad ydych chi’n gwneud newidiadau i’r ddogfen atwrneiaeth ei hun, gan y gallai hyn ei gwneud yn annilys.
Dilynwch y camau hyn i weithio allan beth sydd angen i chi ei wneud
Cofnodi enw neu newid cyfeiriad
Os ydych chi neu’ch cyfreithiwr yn newid enw neu gyfeiriad, rhaid i chi ddweud wrth y canlynol:
- Swyddfa’r Gwarcheidwad CyhoeddusYn agor mewn ffenestr newydd os ydych chi’n byw yng Nghymru neu yn Lloegr
- Office of the Public Guardian ScotlandYn agor mewn ffenestr newydd os ydych chi’n byw yn yr Alban
- Office of Care and ProtectionYn agor mewn ffenestr newydd os ydych chi’n byw yng Ngogledd Iwerddon.
Yng Nghymru a Lloegr, os ydych chi’n dymuno cofrestru i ddefnyddio’ch atwrneiaeth arhosol ar-lein, gwnewch yn siŵr bod cyfeiriadau’r atwrnai yn gywir. Mae hyn oherwydd y bydd codau cynnau yn cael eu hanfon i’r cyfeiriad cyfredol ar y cofnod atwrneiaeth arhosol.
Rhaid i chi ddarparu tystiolaeth o’ch enw newydd neu enw newydd yr atwrnai fel:
- copi o’r dystysgrif briodas, neu
- gweithred newid enw.
Os yw’n newid cyfeiriad, nid oes angen i chi anfon unrhyw ddogfennau ategol.
Os bydd un o’ch atwrneiod yn marw
Rhaid i chi roi gwybod i’r canlynol:
- Swyddfa’r Gwarcheidwad CyhoeddusYn agor mewn ffenestr newydd os ydych chi’n byw yng Nghymru neu yn Lloegr
- Office of the Public Guardian ScotlandYn agor mewn ffenestr newydd os ydych chi’n byw yn yr Alban
- Office of Care and ProtectionYn agor mewn ffenestr newydd Os ydych chi’n byw yng Ngogledd Iwerddon.
Bydd angen i chi hefyd anfon copïau ardystiedig o’r atwrneiaeth.
Os bu farw’r atwrnai y tu allan i’r Deyrnas Unedig, cynhwyswch gopi o’r dystysgrif marwolaeth.
Bydd eich atwrneiaeth yn cael ei chanslo os:
- oedd yr atwrnai a fu farw eich unig atwrnai, neu
- bydd atwrnai’n marw a bu’n rhaid i’r atwrneiod wneud yr holl benderfyniadau gyda’i gilydd (a elwir yn weithredu ‘ar y cyd’).
Bydd eich atwrneiaeth yn cael ei ddiweddaru:
- os bydd atwrnai yn marw a bod yr atwrneiod yn gallu gwneud unrhyw benderfyniadau ar eu pen eu hunain (a elwir yn weithredu ‘ar y cyd ac yn unigol’).
Rhaid i chi gynnwys cyfeiriad dychwelyd pan fyddwch yn anfon eich atwrneiaeth yn ôl.
Ychwanegu neu ddileu atwrnai
Cyn belled â bod gennych alluedd meddyliol o hyd, gallwch chi gael gwared ar atwrnai ar unrhyw adeg.
I gael cyfarwyddiadau ar ddiwygio neu ddileu atwrneiaeth:
- Yng Nghymru a Lloegr: ar GOV. UKYn agor mewn ffenestr newydd
- Yn yr Alban: ewch i wefan Office of the Public Guardian ScotlandYn agor mewn ffenestr newydd
- Yng Ngogledd Iwerddon: ewch i’r wefan Office of Care and Protection Office of Care and ProtectionYn agor mewn ffenestr newydd
Os ydych chi am ychwanegu atwrnai arall, bydd angen i chi roi terfyn ar eich atwrneiaeth a gwneud un newydd.
Darganfyddwch fwy am asesu a deall galluedd meddyliol yn ein canllaw Helpu rhywun sydd wedi colli galluedd meddyliol i reoli eu harian
Canslo atwrneiaeth
Cyn belled â bod gennych chi alluedd meddyliol o hyd, gallwch ganslo atwrneiaeth ar unrhyw adeg.
I gael cyfarwyddiadau ar ganslo atwrneiaeth arhosol:
- Yng Nghymru a Lloegr: ar GOV. UKYn agor mewn ffenestr newydd
- Yn yr Alban: ewch i wefan Office of the Public Guardian ScotlandYn agor mewn ffenestr newydd
- Yng Ngogledd Iwerddon: ewch i’r wefan Office of Care and ProtectionYn agor mewn ffenestr newydd
Darganfyddwch fwy am beth i’w wneud os ydych chi’n cael problemau gydag atwrnai
Beth i’w wneud os ydych chi’n cael trafferth gydag atwrnai
Rhaid i’ch atwrnai:
- eich cefnogi i wneud eich penderfyniadau eich hun
- wneud pob penderfyniad er eich lles pennaf
- ystyried eich dymuniadau a’ch teimladau.
Os nad ydyn nhw’n gwneud y pethau hyn, darganfyddwch beth i’w wneud yn eich gwlad.
Dilynwch y camau hyn i weithio allan beth sydd angen i chi ei wneud
Sut i roi gwybod am bryderon os ydych yn byw yng Nghymru neu Loegr
Gallwch:
- lenwi’r ffurflen codi pryderYn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK
- ysgrifennu at, e-bostio neu ffonio Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus.
Cynhwyswch yn eich adroddiad:
- eich manylion – fel eich enw llawn, cyfeiriad, dyddiad geni a’ch manylion cyswllt
- y dyddiad y sylwoch chi ar y pryder cyntaf
- unrhyw dystiolaeth i gefnogi’r pryder – er enghraifft, cofnodion ariannol
- beth yr ydych chi’n ei wybod am alluedd meddyliol y rhoddwr. Dyma’r person a wnaeth y atwrneiaeth, os ydych chi’n adrodd ar eu rhan, gan gynnwys copïau o unrhyw adroddiadau galluedd meddyliol neu enwau pwy a allai fod â’r rhain.
Os nad oes gennych chi’r holl wybodaeth hon, gallwch chi roi gwybod am bryder o hyd.
Ar ôl i chi wneud eich adroddiad, bydd Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus wedyn yn gwirio a oes ganddi’r awdurdod cyfreithiol i ymchwilio.
Cysylltwch â Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus
opg.safeguardingunit@publicguardian.gov.uk
Ffôn: 0115 934 2777 | Ffôn testun: 0115 934 2778
Dydd Llun i dydd Gwener, 9am i 5pm | Dydd Mercher, 10am i 5pm
Darganfyddwch fwy am ffioedd galwadauYn agor mewn ffenestr newydd
Swyddfa’r Gwarcheidwad Cyhoeddus, Blwch Post 16185, Birmingham B2 2WH
Sut i roi gwybod am bryderon os ydych yn byw yn yr Alban
Gallwch:
- lenwi’r ffurflen atgyfeirioYn agor mewn ffenestr newydd ar wefan Office of the Public Guardian Scotland
- ysgrifennu at, e-bostio neu ffonio Office of the Public Guardian Scotland
Bydd angen i chi egluro pam eich bod yn credu bod eich eiddo a/neu faterion ariannol neu eiddo a/neu faterion ariannol y rhoddwr mewn perygl.
Contact the Office of the Public Guardian Scotland
opgorders@scotcourts.gov.uk
Ffônio: 01324 678300 a gwasgu opsiwn 1
Dydd Llun i ddydd Gwener, 9am i 5pm
The Office of the Public Guardian, Hadrian House, Callendar Business Park, Callendar Road, Falkirk FK1 1XR
Sut i roi gwybod am eich pryderon os ydych yn byw yng Ngogledd Iwerddon
Gallwch chi ysgrifennu at, e-bostio neu ffonio’r Office of Care and Protection.
Bydd angen i chi egluro pam eich bod yn credu bod eich eiddo a/neu faterion ariannol neu eiddo a/neu faterion ariannol y rhoddwr mewn perygl.
Cysylltwch â’r Office of Care and Protection
OCP@courtsni.gov.uk
Ffôn: 0300 200 7812
Dydd Llun i ddydd Iau, 9am i 1pm
Room 2.2A, Second Floor, Royal Courts of Justice, Chichester Street, Belfast BT1 3JF, United Kingdom
Ystyried cymorth cyfreithiol
Os oes angen help arnoch chi i fynd i’r afael â phryderon gyda’ch atwrnai penodedig, gall defnyddio cyfreithiwr fod yn ddefnyddiol.
Gallwch chi ddod o hyd i gyfreithiwr cymwys yn eich ardal drwy chwilio ar y cyfeirlyfrau a ddarperir gan gymdeithasau cyfreithiol y DU:
- Yng Nghymru a Lloegr: Cymdeithas y CyfreithwyrYn agor mewn ffenestr newydd
- Yn yr Alban: The Law Society of ScotlandYn agor mewn ffenestr newydd
- Yng Ngogledd Iwerddon: The Law Society of Northern IrelandYn agor mewn ffenestr newydd
Sut i adnabod arwyddion o gam-drin ariannol
Gall cam-drin ariannol fod pan fydd rhywun:
- yn cymryd arian neu’n cael credyd yn eich enw heb eich gwybodaeth na’ch caniatâd
- yn gwneud i chi drosglwyddo rheolaeth dros eich cyfrifon
- yn cyfnewid eich pensiwn neu sieciau eraill heb eich caniatâd
- yn ychwanegu eu henw i’ch cyfrif
- yn gofyn i chi newid eich ewyllys
- wedi cynnig prynu siopa neu dalu biliau gyda’ch arian, ond nid ydych chi’n gweld hyn yn digwydd
- yn eich atal rhag gweld ffrindiau a theulu eraill.