Siarad â’ch credydwr

Ffaith: Tra bod ganddynt ddiddordeb yn yr arian sy’n ddyledus iddynt, mae’n fwy costus iddynt gymryd camau drastig, fel rhwystro’ch gwasanaeth neu eich cymryd i’r llys. Maent am ddatrys pethau’n gynnar gan ei fod yn well i’r ddau ohonoch.

Mae nifer o gwmnïoedd gyda chefnogaeth ychwanegol mewn lle ar gyfer sefyllfaoedd fel hyn, a dylent weithio gyda chi i ddod i gytundeb teg a fforddiadwy sy’n gweithio iddyn nhw ac eich sefyllfa ariannol.

Ffaith: Dyna'r dewis olaf nad oes neb ei eisiau.

Yn y pen draw, mae gan eich darparwr y pŵer i derfynu'r gwasanaeth y mae'n ei ddarparu i chi, ond dim ond os byddwch yn gwrthod ymgysylltu â nhw ac yn methu â gwneud unrhyw daliadau tuag at eich bil yn barhaus.

Mae eithriadau i'r hawl i derfynu gwasanaethau. Er enghraifft, ni chaniateir i gwmnïau dŵr ddatgysylltu na chyfyngu ar eich cyflenwad dŵr hyd yn oed os ydych yn ddyledus iddynt.

Ffaith: Gyda chostau byw cynyddol ac adladd y pandemig, mae credydwyr yn disgwyl i nifer o bobl cael trafferth ar hyn o bryd. Maent wastad eisiau siarad â chi ac am glywed beth sydd gennych i ddweud.

I sicrhau eu bod yn nhw’n gwrando, byddwch yn onest am eich sefyllfa, peidiwch ag addo pethau i’ch credydwyr na allwch eu cadw.

Sicrhewch eich bod yn darparu tystiolaeth, fel llythyrau meddyg os oes angen. Bydd hwn yn ei helpu i gael y cymorth cywir mewn lle.

Ffaith: Ni all ddarparwyr rydych yn ddyledus iddynt nhw eich gorfodi i dalu rhywbeth nad oes gennych, felly siaradwch â nhw cyn i chi fethu taliad. Mae dweud wrthynt am eich sefyllfa a dangos nad oes gennych yr arian yn golygu bod yn rhaid iddynt weithio o gwmpas hwn.

Efallai y byddent yn eich galluogi i gymryd seibiant o wneud taliadau am dymor byr neu gynnig taliadau llai dros gyfnod ad-dalu hirach. Os ydych wir yn cael trafferth, gallwch wneud cais i ddileu rhan neu’r cyfan o’r ddyled mewn achosion difrifol.

Gall cael y wybodaeth i gyd a’r manylion cyfrif bydd angen arnoch wrth law, gan gynnwys rhifau cyfeirnod eich helpu i chi ffocysu ar y ffeithiau a’ch gwneud i chi deimlo mewn rheolaeth o’r sgwrs gan fydd modd i chi ateb cwestiynau’n haws.

Os ydych yn gofyn am gymorth oherwydd bod rhywbeth wedi digwydd, er enghraifft, rydych wedi colli’ch swydd neu rydych yn cael trafferth o ganlyniad i salwch neu ddamwain, profedigaeth neu chwalu perthynas mae’n ddefnyddiol cael llythyr meddyg neu gyfriflen banc sy’n dangos gostyngiad yn eich incwm yn agos.

Os oes dogfennau ar goll gennych, gallwch ofyn i’ch credydwyr am gopïau neu fynediad iddynt drwy eich cyfrif ar-lein os oes un gennych.

Os bydd dod o hyd i ddogfennau yn cymryd gormod o amser neu nad ydych yn teimlo fel chwilio amdanynt, peidiwch â gadael i’r dogfennau coll eich rhwystro rhag siarad â’ch credydwr.

Mae hwn yn arbennig o wir os ydych yn agored i niwed neu’n dioddef o iechyd meddwl isel ac mae hwn yn teimlo’n ormod i chi. Byddai’n well gan eich credydwr eich bod yn cysylltu â nhw, a gallech weithio allan pa ddogfennau sydd angen arnoch gyda’ch gilydd.

Cyn i chi gysylltu â’ch credydwr, mae’n syniad da i gymryd yr amser i edrych ar eich incwm ac alldaliadau hanfodol i weithio allan faint y gallwch fforddio talu.

Os ydych am greu cyllideb fanwl, gallwch ddefnyddio ein Cynlluniwr Cyllideb i’ch helpu. Mae ond yn cymryd 20 munud i’w lenwi.

Nid oes rhaid i chi ddefnyddio taenlennu ffansi neu gynllunydd. Mae rhai pobl yn defnyddio llyfrau ymarfer neu gallwch ddefnyddio ap ar-lein.

Fodd bynnag, peidiwch â phoeni os na fedrwch wneud hwn, gall eich credydwr mynd trwy bopeth gyda chi a’i gweithio allan.

Cofiwch, mae sefyllfa pawb yn wahanol, a dylai credydwyr eich cefnogi a’ch trin yn deg.

Gobeithio y byddwch yn teimlo llai o straen os ydych yn dewis ffordd i gysylltu â’ch credydwr sy’n teimlo yn gyfforddus i chi. Dyma rhai pethau i feddwl am:

Dros y ffôn

Dewiswch ddiwrnod ac amser sy’n addas i chi, fel na fydd yn rhaid i chi adael y sgwrs i ddelio ag ymrwymiadau eraill.

Cofiwch, yn aml mae gan ganolfannau cyswllt amseroedd prysur, felly, os gallwch, yr amser orau i ffonio yw canol y bore neu ganol y prynhawn neu’n gynnar yn y noswaith yn lle amser cinio neu peth cyntaf yn y bore.

Gwesgwrs neu WhatsApp

Ystyriwch ddefnyddio gwesgwrs neu WhatsApp os nad ydych yn barod. Mae’n rhoi rheolaeth y sgwrs i chi a gallwch ymateb yn amser eich hun.

E-bost neu lythyr

Os byddai’n well gennych i ddanfon e-bost neu lythyr, mae gan Gyngor ar BopethYn agor mewn ffenestr newydd a StepChangeYn agor mewn ffenestr newydd llythyrau sampl y gallwch eu defnyddio, er enghraifft, os na allwch fforddio cadw lan â thaliadau neu i ofyn am gytundeb talu dros-dro.

Cofiwch, gall gymryd mwy o amser i dderbyn ymateb, felly’n well eu defnyddio os nad yw’ch ymholiad ar frys.

Gall ddelio â phroblemau arian achosi straen. Mae’n helpu i gael rhywun rydych yn ymddiried ynddynt i helpu a chefnogi chi trwy’r broses, p’un ai ydynt yn eich helpu i ysgrifennu a phrawf ddarllen eich gohebiaeth neu eich helpu i ymarfer beth rydych am ddweud.

Gall aelod o’r teulu neu ffrind rydych yn ymddiried ynddynt hyd yn oed gweithredu fel eich cynrychiolydd os bydd cyfathrebu â’ch darparwr yn anodd i chi.

Mae’n bwysig i fod yn onest am eich sefyllfa a byddwch mor agored ag ydych yn gyfforddus gydag am unrhyw beth y gall helpu esbonio pam rydych yn cael trafferth. Dilynwch y strwythur isod i helpu eich sgwrs:

• Dywedwch wrthynt eich bod methu fforddio’ch taliad arferol
• Esboniwch pam na allwch dalu, er enghraifft, os ydych wedi colli’ch swydd, neu fod gennych salwch neu anabledd, neu eich bod wedi profi rhywbeth sydd wedi cael effaith negyddol ar eich bywyd fel profedigaeth.
• Gofynnwch iddynt a yw’n bosib newid telerau eich ad-daliad.
• Yn dibynnu ar y credydwr a beth allant gynnig, darganfyddwch os neu sut y gallai effeithio ar eich sgôr credyd.
• Os ydych yn dod i gytundeb newydd, sicrhewch eich bod yn ei gael yn ysgrifenedig.

Os ydych yn ffeindio’ch hun mewn sefyllfa lle nad ydych yn gallu cael gafael ar eich credydwr, ceisiwch eto.

Ystyriwch gysylltu â nhw trwy ddefnyddio dull gwahanol, er enghraifft, os na fedrwch gael gafael dros y ffôn, anfonwch e-bost neu lythyr yn lle neu geisiwch ddefnyddio’r gwesgwrs neu WhatsApp.

Mae cael popeth yn ysgrifenedig yn syniad da fel bod gennych gofnod eich bod wedi ceisio cysylltu â nhw, yn enwedig os ydych yn agos i fethu taliad.

Gallwch hefyd ofyn i aelod o’ch teulu neu ffrind rydych yn ymddiried ynddynt i’ch helpu gwneud cysylltiad.

Os ydych yn cael trafferth gyda methu taliadau, yn aml gall cynghorydd dyled cysylltu â’ch credydwyr ar eich rhan a gall bod ganddynt gysylltiadau a all cyflymu pethau.

Os ydych yn teimlo nad yw eich credydwr yn eich trin yn deg, rhowch wybod iddynt trwy ysgrifennu llythyr neu e-bost. Gallwch ddod o hyd i lawer o awgrymiadau i’ch helpu ysgrifennu cwyn ar wefan StepChangeYn agor mewn ffenestr newydd

Gallwch fynd a’ch cwyn ymhellach os nad ydych yn teimlo bod eich credydwr wedi datrys pethau trwy gysylltu â’r cwmnïoedd isod:

• Gwasanaeth Ombwdsmon AriannolYn agor mewn ffenestr newydd – ar gyfer cwynion am fenthyciadau personol, benthyciadau diwrnod cyflog, cardiau credyd a siopau, gorddrafftau, morgeisiau, a pholisïau yswiriant
• CISASYn agor mewn ffenestr newydd neu Wasanaethau Ombwdsmon: Cyfathrebu – ar gyfer cwynion am ddarparwyr ffôn neu ryngrwyd
• Gwasanaeth Ombwdsmon: YnniYn agor mewn ffenestr newydd – ar gyfer cwynion am gwmnïoedd nwy ac ynni yng Nghymru, Lloegr a’r Alban. Os ydych yn byw yng Ngogledd Iwerddon, cysylltwch â The Consumer CouncilYn agor mewn ffenestr newydd
• Cymdeithas OmbwdsmonYn agor mewn ffenestr newydd – ar gyfer cwynion am wasanaeth cyhoeddus, awdurdod lleol neu adran o’r llywodraeth.

Angen mwy o help? Cysylltwch â ni am gyngor ariannol diduedd ac am ddim os ydych angen help gyda chyllidebu neu wneud i’ch arian mynd ymhellach, pe bai ar-lein neu dros y ffôn.

Beth bynnag yw’ch ymholiad, rydym yma i helpu. Os nad ydym yn gwybod yr ateb byddwn yn gallu rhoi chi ar y trywydd iawn i gysylltu â rhywun sydd â’r ateb.