Canllaw i fancio digidol

Mae bancio ar-lein a symudol fel arfer yn eich galluogi i:

• weld eich cyfrifon, gan gynnwys cynilo, cardiau credyd, morgeisi, benthyciadau a buddsoddiadau
• talu biliau a throsglwyddo arian i gyfrifon eraill
• sefydlu neu ganslo taliadau rheolaidd, fel Debyd Uniongyrchol ac archebion sefydlog
• gweld pryniannau a datganiadau banc
• agor neu gau cyfrifon, neu wneud cais am newidiadau - fel addasu eich terfyn gorddrafft neu gredyd
• sefydlu hysbysiadau gwario sydyn pryd bynnag mae’ch cerdyn yn cael ei ddefnyddio
• gosod uchafswm gwario a therfyn tynnu arian parod.

Bydd angen i chi wneud cais am fynediad, gallwch fel arfer gwneud cais ar-lein. Y ffordd hawsaf yw mynd i dudalen hafan eich banc a chwilio am ‘register’, yna dilynwch y camau sydd ar y sgrin. Ar gyfer bancio symudol, gallwch lawrlwytho ap eich banc o’r siop ap ar eich ffôn symudol.

Mae’r broses cofrestru yn amrywio fesul banc ond fel arfer mae’n cynnwys cwblhau sawl cam diogelwch. Gallai hyn gynnwys:

• anfon côd sefydlu i’ch ffôn symudol
• postio cyfrinair a rhif cofrestru atoch
• anfon darllenwr cerdyn neu ddyfais diogelu atoch, y bydd angen arnoch i allu mewngofnodi.

Ar ôl cofrestru, gallwch fewngofnodi pryd bynnag rydych angen.

Os nad ydych yn hyderus yn gwneud hwn eich hun, gwiriwch os gall eich banc eich helpu - mae nifer yn cynnig gwersi digidol am ddim dros y ffôn neu drwy alwad fideo.

Bydd y rhan fwyaf o fanciau ar-lein yn caniatáu i chi:

• rewi a dadrewi'ch cerdyn yn syth - os byddwch yn colli'ch cerdyn, gallwch ei rewi i atal unrhyw ladron rhag ei ​​ddefnyddio
• sgwrsio â chymorth cwsmeriaid - yn aml gallwch wneud hyn yn uniongyrchol yn eich ap bancio
• creu cronfeydd cynilo – mae hyn yn ddefnyddiol os ydych yn gweithio tuag at nod cynilo
• gwirio eich sgôr credyd – syniad da os hoffech ddefnyddio credyd yn y dyfodol agos
• diweddaru eich manylion – fel arfer mae'n eithaf hawdd diweddaru manylion fel eich cyfeiriad neu rif ffôn.

Nid yw pob banc ar-lein yn cynnig yr un nodweddion. Gallwch weld canllaw i'r cyfrifon banc digidol ac ap yn unig gorau ar MoneySavingExpertYn agor mewn ffenestr newydd

Yn ogystal â banciau’r stryd fawr sydd â’u hopsiynau bancio ar-lein eu hunain, mae yna fanciau sy’n gwbl ddigidol.

Mae banciau ap yn unig yn caniatáu i chi sefydlu a chael mynediad at eich cyfrif gan ddefnyddio'ch ffôn symudol neu lechen. Maent yn dod gyda’r rhan fwyaf o’r un nodweddion â banciau’r stryd fawr, gan gynnwys opsiynau cyfrif cynilo a gorddrafftiau.

Yn aml mae gan fanciau ap yn unig ffioedd is neu ddim ffioedd o gwbl ar gyfer gwariant tramor, felly gallant fod yn opsiwn da os ydych yn gwario arian dramor.

Gan nad oes gan y banciau hyn gangen y gallwch ymweld â hi, fel arfer dim ond dros y ffôn neu sgwrs fyw y rhoddir cymorth i gwsmeriaid.

Mae banciau’n cymryd llawer o ofal i sicrhau bod eich cyfrif ar-lein yn ddiogel, gan gynnwys defnyddio gwefannau wedi’u hamgryptio, allgofnodi’n amserol a phrosesau dilysu gyda sawl cam. Mae hwn yn gweithio gan ddefnyddio rhywbeth rydych yn eu gwybod, fel cyfrinair, a rhywbeth sydd gennych, fel eich ffôn symudol a’ch ôl bys.

Er enghraifft, cyn eich galluogi i fewngofnodi i’ch cyfrifon neu wneud taliad, gallwch gael eich gofyn i:

• roi’ch enw defnyddiwr a chyfrinair
• cadarnhau cod a anfonwyd i’ch dyfais
• defnyddio cydnabyddwr wyneb neu ddarllenwr ôl bys.

Gall cael mynediad sydyn i’ch cyfrifon hefyd eich helpu i adnabod unrhyw weithgareddau anarferol yn gyflym, yn enwedig os ydych wedi sefydlu hysbysiadau gwario sy’n rhoi gwybod i chi pan mae’ch cerdyn yn cael ei ddefnyddio.

Mae nifer o blatfformau bancio ar-lein hefyd yn eich galluogi i rewi eich cerdyn - er enghraifft, os ydych yn sylweddoli ei fod ar goll neu wedi cael ei ddwyn - a sefydlu terfynau gwario a thynnu arian parod dyddiol.

Tra bod amddiffyniadau gan y dechnoleg, mae yna nifer o sgamiau ar-lein a ffôn i gadw llygad allan amdanynt. Yn cael eu cynnal gan dwyllwyr, y bwriad yw eich twyllo i rannu eich manylion mewngofnodi neu fanylion sensitif eraill fel y gallant gael mynediad.

Dyma rai rheolau i’w dilyn i gadw’n ddiogel:

• Peidiwch fyth â rhannu gwybodaeth bersonol, cyfrineiriau, pasgodau untro neu fanylion mewngofnodi bancio ar-lein gydag unrhyw un – ni fydd eich banc byth yn ffonio, e-bostio neu’n anfon neges testun yn gofyn am y wybodaeth yma.
• Os ydych yn derbyn galwad ffôn gan rywun sy’n honni ei fod o’ch banc, stopiwch yr alwad a ffoniwch 159 – llinell gymorth Stop Scams UKYn agor mewn ffenestr newydd – neu’r rhif ffôn sydd wedi’i argraffu ar gefn eich cerdyn er mwyn sicrhau bod yr alwad yn un gwirioneddol.
• Peidiwch ag ymateb i e-byst sy’n honni eu bod o’ch banc yn gofyn am fanylion personol neu gyfrineiriau, a pheidiwch byth â chlicio ar unrhyw ddolenni mewn e-byst neu negeseuon testun. Yn lle hynny, anfonwch yr e-bost ymlaen at report@phishing.gov.ukYn agor mewn ffenestr newydd fel y gall y National Cyber Security Centre (NCSC) ymchwilio iddo.
• Os ydych yn derbyn neges testun amheus, peidiwch ag ymateb. Gallwch ei anfon ymlaen at 7726 am ddim, sy’n rhoi gwybod am y neges i’ch darparwr ffôn symudol.
• Gwiriwch eich datganiad yn rheolaidd a rhowch wybod am unrhyw weithgareddau anarferol i’ch banc cyn gynted ag y gallwch.
• Defnyddiwch gysylltiad wi-fi diogel neu ddata ffôn symudol wrth gael mynediad i’ch cyfrifon – gall twyllwyr ddefnyddio wi-fi cyhoeddus i ddwyn gwybodaeth.
• Cofiwch allgofnodi o’ch sesiwn bancio ar-lein bob tro.

Darllenwch fwy yn ein canllaw i sgamiau i ddechreuwyr a dewch o hyd i fwy o wybodaeth am siopa a thalu yn ddiogel ar-lein

Mae twyll taliad gwthio awdurdodedig yn fath o sgam lle mae'r sgamiwr yn honni ei fod yn fusnes cyfreithlon, fel eich banc neu bartner busnes, ac yn eich twyllo i anfon arian atynt.

Mae gennym wybodaeth am dwyll taliad gwthio awdurdodedig, sut i'w hadnabod a beth i'w wneud.

Peidiwch byth â datgelu eich cyfrinair untro (OTP) i unrhyw un. Yn aml, bydd sgamwyr yn honni eu bod yn fusnesau cyfreithlon neu'ch banc eich hun ac yn defnyddio'r côd i ddwyn eich arian.

Os ydych chi’n meddwl eich bod wedi rhoi OTP neu gôd dilysu i sgamiwr, ffoniwch eich banc gan ddefnyddio’r rhif ar gefn eich cerdyn, neu’r llinell gymorth gwrth-dwyll ar 159, a rhowch wybod amdano ar unwaith.

Mae gan bob banc blatfform bancio ar-lein a symudol ei hun, felly bydd angen i chi ddefnyddio apiau neu fanylion mewngofnodi gwahanol i weld pob un o’ch cyfrifon.

Gall Bancio Agored roi trosolwg i chi o'ch gwybodaeth ariannol. Mae rhai apiau a gwefannau a all ddefnyddio Bancio Agored i gyfuno data o'ch cyfrifon banc. Gall hyn wedyn eich helpu i ddeall eich sefyllfa ariannol a rheoli eich gwariant.

Bydd angen i chi:

• gofrestru ar gyfer bancio ar-lein neu symudol ar gyfer pob cyfrif
• caniatáu i'ch gwybodaeth bancio gael ei rhannu'n ddiogel gydag Open Banking.

Mae yna sawl cwmni sy’n darparu gwasanaethau dangosfwrdd cyfrif, gan gynnwys rhai banciau’r stryd fawr. Sicrhewch bob tro eich bod yn hyderus bod unrhyw sefydliad rydych yn rhannu gwybodaeth â nhw’n ddilys – gwiriwch a yw’r ap neu’r wefan rydych am ei ddefnyddio wedi’i gofrestru gan yr Awdurdod Ymddygiad Ariannol (FCA)Yn agor mewn ffenestr newydd a’i fod ar wefan Open BankingYn agor mewn ffenestr newydd cyn i chi ei ddefnyddio.

Fel rhan o’r broses cofrestru, byddwch fel arfer yn cael eich gofyn am fanylion y cyfrifon yr hoffech eu cysylltu, a’r wybodaeth rydych yn hapus iddynt allu ei weld. Gallai hyn gynnwys:

• data cyfrif, gan gynnwys y balans a’r enw sydd ar y cyfrif
• manylion taliadau rheolaidd, fel archebion sefydlog a Debydau Uniongyrchol
• pryniannau, fel taliadau sy’n dod i mewn ac yn mynd allan
• nodweddion a buddion y cyfrif, fel ffioedd, taliadau gorddrafft a gwobrau.

Fel arfer rydych yn cael eich anfon i’ch ap bancio neu borth ar-lein i fewngofnodi a chadarnhau eich bod am rannu’r wybodaeth hyn. Gallwch dynnu caniatâd unrhyw bryd, er y bydd yn dod i ben yn awtomatig ar ôl 90 diwrnod, felly bydd gofyn i chi roi caniatad eto pob hyn a hyn.

Os ydych yn sylwi ar daliad allan o’ch cyfrif na wnaethoch ei awdurdodi, cysylltwch â’ch banc neu gymdeithas adeiladu cyn gynted â phosibl i ofyn am ad-daliad.

Mae hefyd gennych yr hawl i gwyno yn uniongyrchol i gwmni ac mae’n rhaid iddynt ymateb o fewn 15 diwrnod gwaith. Os yw’ch data wedi cael ei ddefnyddio ar gyfer rhywbeth na wnaethoch gytuno iddo, mae’n rhaid iddynt esbonio sut a pham maent yn prosesu’ch gwybodaeth.

Os nad ydych yn hapus gyda sut mae’ch gwybodaeth yn cael ei ddefnyddio, cysylltwch â Swyddfa’r Comisiynydd Gwybodaeth (ICO).Yn agor mewn ffenestr newydd Os ydych yn meddwl eich bod wedi dioddef o sgam, rhowch wybod i Action Fraud ar 0300 123 2040 neu defnyddiwch eu teclyn rhoi gwybod ar-leinYn agor mewn ffenestr newydd Dylech hefyd roi gwybod i’r FCAYn agor mewn ffenestr newydd

Er bod nifer o gyfrifon dim ond ar gael ar-lein neu drwy ap, mae llawer o opsiynau o hyd sy’n eich galluogi i agor a rheoli cyfrif mewn cangen, trwy Swyddfa Bost, neu drwy’r post a thros y ffôn.

Gyda’r cyfrifon hyn, mae bancio ar-lein a symudol yn ddewisol - felly gallwch, yn syml, ddewis i beidio â chofrestru.

I gymharu nodweddion cyfrifon cyfredol, gan gynnwys banciau ap yn unig a'r rhai sy’n cynnig bancio cangen a Swyddfa Bost, defnyddiwch ein teclyn cymharu. Gallwch hefyd edrych ar ein canllaw Sut i ddewis y cyfrif banc cywir