Sut i wella eich sgôr credyd

Yn y DU, mae pedair asiantaeth cyfeirio credyd yn casglu gwybodaeth ar ba mor dda rydych chi'n rheoli credyd a gwneud taliadau - sef eich adroddiad credyd neu ffeil gredyd.

Mae eich adroddiad credyd yn cynnwys rhestr o'ch holl gyfrifon credyd, megis cardiau credyd, benthyciadau, cyfrifon cyfredol gyda gorddrafftiau ac ati, a faint o ddyled sydd gennych a'ch arferion ad-dalu. Os ydych yn gwneud cais i fanc neu ddarparwr benthyciadau eraill, byddant fel arfer yn cynnal gwiriad credyd er mwyn iddynt weld yr hanes hwn i gyfrifo faint o risg sydd i fenthyca i chi.

Bydd y gwiriad hwn yn aml yn effeithio ar y gyfradd llog a gewch, faint y byddant yn gadael i chi fenthyca neu a fyddwch hyd yn oed yn cael eich derbyn.

Bydd y wybodaeth ddiweddaraf am eich adroddiad yn cael yr effaith fwyaf oherwydd bydd gan fenthycwyr ddiddordeb yn eich sefyllfa bresennol.

Mae dau fath o wiriadau y gall benthycwyr eu gwneud pan fyddwch yn gwneud cais am gredyd – caled a meddal.

• Nid yw gwiriadau credyd meddal yn effeithio ar eich sgôr credyd. Defnyddir y rhain fel arfer gan fenthycwyr neu  wefannau cymharu i wirio eich cymhwysedd cyn gwneud cais, i ddangos pa gynhyrchion rydych yn debygol o gael eich cymeradwyo ar eu cyfer.

• Gallai gwiriadau credyd caled effeithio ar eich sgôr credyd. Defnyddir y rhain pan fyddwch yn gwneud cais am gredyd a byddant yn ymddangos ar eich adroddiad credyd. Gallai gormod mewn cyfnod byr o amser effeithio'n negyddol ar eich sgôr credyd a'ch siawns o gael eich cymeradwyo am gredyd oherwydd ei fod yn gwneud i fenthycwyr feddwl eich bod yn dibynnu gormod ar fenthyca arian.

Yn gyffredinol, gallai hanes credyd da eich helpu:

• i fenthyg y swm sydd ei angen arnoch – mae'n debygol y cynigir terfyn credyd uwch i chi gan fod benthycwyr yn eich gweld fel risg isel

• bod yn gymwys ar gyfer mwy o gynnhyrchion – megis benthyciadau, cardiau credyd neu forgeisi

• cael cyfraddau llog is – felly mae benthyca yn rhatach

• cael premiymau yswiriant is – gan y gallai cwmnïau yswiriant ystyried eich sgôr credyd wrth benderfynu ar fathau penodol o yswiriant, fel car neu gartref, yn enwedig pan fyddwch yn dewis talu'n fisol.

• cael eich cymeradwyo ar gyfer eiddo rhent neu forgais – gan fod landlordiaid a benthycwyr morgeisi yn aml yn adolygu eich adroddiad credyd, er y gallai hyn gael ei gyfyngu i wybodaeth sydd ar gael i'r cyhoedd fel dyfarniadau llys yn unig.

• cael swydd - wrth i rai cyflogwyr wirio adroddiadau credyd fel rhan o'u proses cyflogi, yn enwedig ar gyfer rolau sy'n cynnwys cyfrifoldeb ariannol.

Gallai sgôr credyd gwael olygu eich bod yn talu cyfraddau llog uwch, bod gennych derfynau credyd is neu gellir eich gwrthod am gredyd yn gyfan gwbl.

Er enghraifft, efallai y byddwch yn gweld benthyciad yn cael ei hysbysebu fel 6% APR ond gallai sgôr credyd gwael olygu y byddech yn cael cynnig cyfradd llog o 30%. Yn yr un modd, gallai cerdyn credyd gynnig llog 0% am gyfnod o ddwy flynedd i'r rhai sydd â sgôr credyd da a dim ond chwe mis i sgorwyr credyd isel.

Efallai y bydd benthycwyr eraill yn cynnig cynnhyrch gwahanol i chi i'r un y gwnaethoch gais amdano, fel gwneud cais am gyfrif cyfredol ond cael cynnig cyfrif banc sylfaenol heb orddrafft.

Er ei fod yn anarferol, gallai rhai benthycwyr newid eich cyfradd llog bresennol os ydynt yn credu eich bod wedi dod yn fwy o risg ers i chi wneud cais y tro cyntaf.

Mae gan Debt Camel fwy o wybodaeth am godi llog ar gardiau credydYn agor mewn ffenestr newydd  

Dyma beth i wirio amdano:

• Gwnewch yn siŵr bod eich holl fanylion yn gywir a rhowch wybod am unrhyw gamgymeriadau i'r asiantaeth cyfeirio credyd yn syth – gall hyd yn oed gamgymeriad teipio yn eich cyfeiriad effeithio ar gais.
• Gwnewch yn siŵr eich bod wedi cofrestru i bleidleisioYn agor mewn ffenestr newydd yn eich cyfeiriad presennol - mae cynghorau'n anfon data pleidleiswyr bob mis, felly gallai hyn wella eich sgôr o fewn wyth wythnos.
• Rhowch wybod am unrhyw beth sy'n edrych fel y gallai fod yn dwyll, fel credyd nad ydych wedi gwneud cais amdano – darganfyddwch fwy yn yr adran isod Adrodd a chywiro unrhyw wallau yn eich adroddiad credyd.

Os byddwch yn sylwi ar gamgymeriadau, rhowch wybod i'r asiantaeth gwirio credyd (CRA) i ymchwilio. Bydd y CRA yn gwirio gyda'r sefydliad a roddodd y wybodaeth i gadarnhau a oes camgymeriad a bydd yn dileu'r camgymeriad os yw'n briodol. Ni ddylai'r broses hon gymryd mwy na 28 diwrnod. Tra bod y CRA yn ymchwilio, bydd y 'camgymeriad' yn cael ei farcio fel 'dadleuol' ac ni ddylai benthycwyr ddibynnu arno wrth asesu eich statws credyd.

Mae gwybodaeth negyddol (fel colli taliad) fel arfer yn aros ar eich adroddiad credyd am chwe mlynedd ac ni ellir ei ddileu'n gynt os yw'n gywir. Fodd bynnag, os oedd rhesymau pam y gwnaethoch ddisgyn ar ei hôl hi gyda thaliadau nad ydynt yn berthnasol mwyach, gallwch ychwanegu nodyn at eich adroddiad credyd i egluro hyn. Gelwir hyn yn Hysbysiad Cywiro.

Bydd angen i chi godi'r hysbysiad hwn gyda phob asiantaeth cyfeirio credyd:

TransUnion - Hysbysiad CywiroYn agor mewn ffenestr newydd

Experian - Hysbysiad CywiroYn agor mewn ffenestr newydd

Equifax - Hysbysiad CywiroYn agor mewn ffenestr newydd

Crediva - Hysbysiad CywiroYn agor mewn ffenestr newydd

Ni fydd Hysbysiad Cywiro neu Anghydfod yn effeithio ar eich sgôr credyd ond gallai arafu unrhyw geisiadau a wnewch i fenthyca gan fod yn rhaid i fenthycwyr ddarllen eich nodyn yn unigol.

Pan fyddwch chi'n gwneud cais am gredyd, yn y bôn mae'r benthyciwr eisiau gwybod a fyddwch chi'n ei dalu'n ôl. Mae hanes o dalu ar amser ac fel y cytunwyd arno yn helpu i ddangos iddynt eich bod wedi bod yn ddibynadwy yn y gorffennol.

Dyma rai pethau y gallwch chi eu gwneud i helpu:

• Agor a rheoli cyfrif cyfredol ac aros o fewn unrhyw orddrafft y cytunwyd arno.

• Talu eich biliau ar amser – gall sefydlu Debydau Uniongyrchol helpu gyda hyn.

• Bod yn wyliadwrus o gyfrifon ar y cyd os oes gan y person arall hanes credyd gwael. Os byddwch yn cau cyfrif ar y cyd, gofynnwch am 'hysbysiad o ddatgysylltiad' i atal eich adroddiad credyd rhag cael ei gysylltu. Dysgwch fwy am siarad â'ch partner am arian. 

• Defnyddiwch wirwyr cymhwysedd cyn gwneud cais am gredyd. Mae safleoedd fel MoneySavingExpertYn agor mewn ffenestr newydd Credit KarmaYn agor mewn ffenestr newydd ExperianYn agor mewn ffenestr newydd a ClearScoreYn agor mewn ffenestr newydd yn dangos pa mor debygol ydych chi o gael eich derbyn.

Dyma rai awgrymiadau i wella eich sgôr credyd:

• Gwnewch yn siŵr eich bod wedi cofrestru i bleidleisioYn agor mewn ffenestr newydd yn eich cyfeiriad presennol. Cofiwch wneud hyn cyn gynted ag sy’n bosibl os byddwch yn symud cartref.

• Os ydych yn rhentu, gallwch ychwanegu eich taliadau rhent at eich adroddiad credyd. Mae'r rhan fwyaf o wasanaethau yn codi ffi, ond mae CreditLadder a Canopy yn cynnig fersiwn am ddim. Darganfyddwch fwy ar wefan MoneySavingExpertYn agor mewn ffenestr newydd

• Ystyriwch gael cerdyn credyd adeiladu credydYn agor mewn ffenestr newydd newydd– maen nhw ar gyfer pobl sydd â hanes credyd gwael neu sydd heb fenthyg o'r blaen.

• Mae cynllun dewisol Experian BoostYn agor mewn ffenestr newydd yn defnyddio data 'Open Banking' i gynnwys taliadau ar gyfer treth y cyngor, tanysgrifiadau a chyfrifon cynilo wrth gyfrifo eich sgôr credyd. 

Efallai eich bod wedi gweld hysbysebion gan gwmnïau sy'n honni eu bod yn atgyweirio eich statws credyd. Mae'r rhan fwyaf ohonynt yn eich cynghori ar sut i weld eich adroddiad credyd a gwella'ch sgôr credyd – ond gallwch wneud hynny eich hun am ddim.

Efallai y bydd rhai cwmnïau'n honni y gallant wneud pethau na allant yn gyfreithiol, neu hyd yn oed eich annog i ddweud celwydd wrth yr asiantaethau gwirio credyd. Mae'n bwysig peidio byth â defnyddio'r cwmnïau hyn.

Dyma beth i'w ystyried cyn gwneud cais am gredyd:

• Oes angen i chi fenthyca? Daw'r rhan fwyaf o fenthyca ar gost, felly gall fod yn ffordd ddrud o brynu rhywbeth, ac yn aml mae’n ymrwymiad ariannol mawr. Gall aros a chynilo fod yn opsiwn rhatach. Dewch o hyd i fwy o help i wneud yn siŵr y gallwch fforddio i fenthyg.

• Faint allwch chi fforddio ei ad-dalu bob mis? Bydd hyn yn penderfynu faint y gallwch ei fenthyg a pha mor hir y byddwch yn ei gymryd i glirio'r ddyled. I helpu i ddarganfod hyn, rhowch gynnig ar ein Cynllunydd cyllideb am ddim ac sy’n hawdd ei ddefnyddio.

• Beth yw'r ffordd orau i fenthyg? Mae llawer o fathau o gredyd fel benthyciadau, cardiau credyd a gorddrafftiau, sydd wedi'u cynllunio at ddibenion gwahanol. Rydym yn esbonio'r opsiynau yn ein teclyn rhad ac am ddim Eich opsiynau ar gyfer benthyca arian.

Gall gwneud cais am ormod o gynhyrchion o fewn cyfnod byr niweidio'ch sgôr credyd gan y gallech ymddangos fel eich bod yn ysu am gredyd. Gall hyn olygu bod sefydliadau'n llai tebygol o roi benthyg i chi.
  
Yn hytrach na gwneud cais, sy'n defnyddio chwiliad credyd caled, chwiliwch am wirwyr cymhwysedd sy'n defnyddio chwiliad meddal i roi syniad i chi a fydd eich cais yn llwyddiannus.

Mae llawer o fenthycwyr a safleoedd cymharu yn defnyddio'r rhain, gan gynnwys MoneySavingExpertYn agor mewn ffenestr newydd Credit KarmaYn agor mewn ffenestr newydd ExperianYn agor mewn ffenestr newydd a ClearScoreYn agor mewn ffenestr newydd   

Os na allwch ddod o hyd i un ar gyfer y cynnhyrch yr ydych yn chwilio amdano, gwiriwch ddwywaith bob amser eich bod o leiaf yn bodloni lleiafswm y meini prawf cymhwysedd (fel isafswm incwm).

Unwaith y byddwch wedi dod o hyd i'r cynnhyrch cywir i chi, bydd angen i chi wneud cais. Yn dibynnu ar yr hyn y mae'r benthyciwr yn gofyn amdano, efallai y bydd angen i chi gasglu rhywfaint o wybodaeth. Gallai hyn gynnwys:

• enw a chyfeiriad eich cyflogwr

• manylion eich cyfrif banc neu gymdeithas adeiladu

• eich incwm misol neu flynyddol

• ymrwymiadau credyd presennol, gan gynnwys terfynau credyd a faint o ddyled sydd gennych.

Cyn i chi gyflwyno'r cais, gwnewch yn siŵr bod popeth yn gywir ac yn cyd-fynd â'r wybodaeth sydd wedi'i chynnwys yn eich adroddiad credyd.
  
Dylech gael gwybod a ydych wedi cael eich derbyn ar unwaith, er y gall gymryd ychydig ddyddiau os hoffai'r benthyciwr wneud gwiriadau pellach.

Os cewch eich gwrthod, peidiwch â gwneud cais eto. Yn hytrach, darganfyddwch beth i'w wneud os ydych wedi cael eich gwrthod am gredyd.

Gwasanaeth atal twyll cenedlaethol yw Cifas. Gall osod rhybuddion 'Cofrestriad Amddiffynnol' a 'Dioddefwr Twyll Hunaniaeth' ar eich ffeil gredyd.

Mae Cofrestriad Amddiffynnol yn wasanaeth taladwy i bobl sydd wedi dioddef twyll ariannol yn ddiweddar. Mae'n dangos i fenthycwyr eich bod yn agored i dwyll, felly mae nhw'n gwneud gwiriadau ychwanegol pan fyddwch chi'n gwneud cais am gynnhyrch ariannol. Er y gall hyn eich diogelu, gall gynyddu faint o amser mae’n cymryd i gymeradwyo cais credyd. Mae'n aros ar eich adroddiad credyd am ddwy flynedd. 

Mae rhybudd dioddefwr twyll hunaniaeth yn cael ei ffeilio gan eich benthyciwr er sicrhau eich diogelwch os ydych wedi dioddef twyll hunaniaeth. Fel arfer bydd yn aros ar eich adroddiad am oddeutu 13 mis.

Os oes gennych farciwr Cifas ar eich adroddiad credyd, unrhyw bryd y byddwch yn gwneud cais am gredyd, efallai y bydd angen i chi wneud gwiriadau ychwanegol i brofi pwy ydych chi. Gwneir hyn yn aml â llaw sy'n golygu gall eich cais gael ei oedi.

Ni ddylai cael marciwr o dan yr adran hon olygu y caiff eich cais ei wrthod yn awtomatig. Mae yno i'ch amddiffyn rhag dioddef twyll.

Os ydych chi'n credu bod rhybudd Cifas wedi'i roi ar eich adroddiad credyd mewn camgymeriad, gallwch gysylltu â'r benthyciwr a'i rhoddodd yno i weld a fyddant yn ei ddileu.

Byddwch yn ymwybodol bod asiantaethau gwirio credyd yn annhebygol o ddileu unrhyw gofnod ar eich adroddiad os ydynt yn credu bod cyfiawnhad dros y rheswm y cafodd y marciwr ei roi ar eich adroddiad credyd. Mae'n ofynnol yn gyfreithiol i fenthycwyr roi gwybod i'r asiantaethau gwirio credyd am unrhyw ymgais twyllodrus ar eich cyfrif.