Cyfrifon banc sylfaenol heb ffi

Mae cyfrif banc sylfaenol yn gweithio fel unrhyw gyfrif banc neu gyfrif cyfredol, felly gallwch:

• dderbyn taliadau, fel cyflogau, budd-daliadau a phensiwn
• talu am bethau neu gymryd arian parod gyda cherdyn debyd
• trosglwyddo arian i dalu biliau neu bobl eraill, gan gynnwys taliadau rheolaidd fel Debydau Uniongyrchol ac archebion sefydlog
• rheoli eich cyfrif gan ddefnyddio bancio symudol ac ar-lein – ac yn aml dros y ffôn, mewn canghennau ac yn Swyddfa'r Post.

Ni fydd yn cynnig llyfr siec na gorddrafft, felly ni fyddwch yn gallu gwario mwy nag sydd gennych.

Mae cyfrifon banc sylfaenol am ddim i'w sefydlu a'u defnyddio.

Fel arfer, nid oes unrhyw ffioedd ar gyfer cyfrif banc sylfaenol. Fodd bynnag, efallai y codir tâl arnoch os ydych:

• yn defnyddio'ch cerdyn debyd dramor neu mewn arian tramor – yn aml mae ffi gyfnewid ac weithiau tâl gwario a pheiriant arian parod
•  gofynnwch am gopïau o ddatganiadau
• angen gwneud math arbennig o daliad, fel taliadau CHAPS ar yr un diwrnod.

Efallai y bydd yn rhaid i chi dalu ffi hefyd os ydych yn ceisio talu bil ond nad oes gennych ddigon o arian yn eich cyfrif - er mai’r cwmni rydych chi'n ei dalu fydd yn codi tâl arnoch chi.

Mae cyfrifon banc sylfaenol ar gael fel arfer os nad ydych yn gymwys i gael cyfrif banc cyfredol safonol. Er enghraifft, efallai y bydd gennych:

• hanes credyd gwael
• cytundeb Gwirfoddol Unigol (IVA)
• Cynllun Rheoli Dyledion (DMP)
• Gorchymyn Rhyddhad Dyled (DRO)
• wedi eich datgan yn fethdalwr.

Bydd angen i chi fod yn 16 oed o leiaf i agor cyfrif, neu dros 18 oed ar gyfer rhai banciau. Gallwch agor cyfrif banc sylfaenol gyda rhywun rydych yn ymddiried ynddo os yw'r ddau ohonoch yn gymwys. Gweler Cyfrifon banc ar y cyd am fwy o wybodaeth.

Os ydych o dan 18 oed, gallai cyfrif banc plant fod yn well gan ei fod yn aml yn troi'n gyfrif cyfredol llawn. Am adolygiadau, gweler Cyfrifon banc gorau i blant gan MoneySavingExpertYn agor mewn ffenestr newydd

• Mae gan ein teclyn cymharu cyfrifon banc hidlydd 'sylfaenol heb ffi' fel y gallwch gymharu llawer o wahanol opsiynau.
• Yn aml, bydd angen i chi wneud cais am un o gyfrifon eraill y banc yn gyntaf, fel eu cyfrif cyfredol safonol. Fel arfer, gallwch wneud hyn ar-lein, dros y ffôn neu mewn cangen.
• Os nad ydych yn gymwys, byddant yn dweud wrthych a allwch gael cyfrif banc sylfaenol yn lle hynny.

Bydd y rhan fwyaf o fanciau yn gofyn am drwydded yrru neu basbort i brofi pwy ydych chi - neu lun o'r rhain os ydych chi'n gwneud cais ar-lein, yn aml ynghyd â hunlun.

Os nad oes gennych y rhain, gwiriwch a fyddant yn derbyn dogfennau eraill. Caiff hyn fel arfer ei restru ar eu gwefannau.

Gallai hyn gynnwys llythyr yn cadarnhau pwy ydych chi a ble rydych chi'n byw.

• Yr Adran Gwaith a Phensiynau
• CThEF
• Canolfan Byd Gwaith
• eich cyngor lleol
• eich meddyg teulu
• Gweinidog Crefydd
• eich landlord cymdeithasol
• Swyddog Gwasanaethau Arfog
• warden llety gwarchod, hostel neu loches
• eich rheolwr cartref gofal
• eich cyflogwr, coleg neu ddarparwr hyfforddiant.

Neu lythyrau am eich:

• budd-daliadau neu bensiwn y Wladwriaeth
• Bathodyn Glas.

Efallai y bydd gennych ddogfennau eraill i brofi eich hunaniaeth a'ch cyfeiriad os ydych yn:

• fyfyriwr rhyngwladol
• gweithiwr mudol
• ffoadur
• ceisiwr lloches
• carcharor
• ar brawf.

Mae hefyd yn werth cofrestru i bleidleisio gan fod rhai banciau yn defnyddio hyn fel rhan o'u gwiriadau.

Os nad oes gennych y dogfennau cywir, gallech ystyried cyfrif cerdyn rhagdaledig yn lle hynny, lle nad oes angen ID fel arfer.

Os bydd eich cais yn cael ei wrthod, gofynnwch pam. Dylech gael gwybod y rheswm oni bai bod eich banc yn eich amau o dwyll neu wyngalchu arian.

Er enghraifft, gallech gael eich gwrthod os:

• nad ydych yn cytuno i wiriad credyd - nid oes rhaid i chi basio un i gael cynnig cyfrif banc sylfaenol, ond maent yn ei ddefnyddio i wirio pwy ydych chi
• nad ydych yn pasio'r gwiriad ID
• maent yn meddwl y byddwch yn defnyddio'r cyfrif yn anghyfreithlon neu'n dwyllodrus
• rydych yn fygythiol, yn ddifrïol neu'n dreisgar tuag at staff.

Os ydych chi'n credu bod camgymeriad wedi digwydd neu os nad ydych chi'n cytuno â'r penderfyniad, gallwch gwyno. Yr opsiwn arall yw i wneud cais gyda banc arall. 

Os ydych chi'n parhau i gael trafferth i agor cyfrif, mae yna opsiynau eraill i'w hystyried:

• Cyfrif cyfredol undeb credyd – sy'n cael ei redeg gan sefydliadau nid-er-elw, ond efallai y byddwch yn talu ffi fisol i gael un.
• Cyfrif cerdyn rhagdaledig - yn gadael i chi wario a thynnu arian parod ond fel arfer ni allwch sefydlu taliadau.

Mae cyfrif banc a reolir yn dda yn aml yn gwneud eich bywyd yn haws. Efallai y bydd eich banc hefyd yn penderfynu eich uwchraddio i gyfrif cyfredol gyda mwy o nodweddion.

Dyma rai o’r awgrymiadau gorau:

• Sefydlwch Ddebydau Uniongyrchol fel nad ydych yn colli taliadau bil, ac archebion sefydlog ar gyfer pethau fel rhent.
• Gwiriwch eich balans yn aml – gwnewch yn siŵr bod gennych ddigon o arian ar gael ar gyfer gwariant a thaliadau (efallai y byddant yn cael eu stopio os na wnewch chi).
• Gwirio trafodion ac adrodd am unrhyw beth nad ydych yn ei adnabod yn gyflym – byddwch fel arfer yn cael ad-daliad os yw'n dwyll.
• Os ydych chi'n credu y byddwch chi'n methu taliad, gofynnwch i'r darparwr rydych chi'n ei dalu am help - byddan nhw'n gwrando ac yn darparu ffyrdd i'ch cefnogi. Siaradwch Siarad â’ch credydwr am help.

Efallai y bydd eich banc yn penderfynu cau'ch cyfrif os byddwch yn methu â bodloni eu telerau ac amodau yn rheolaidd. Gallai hyn gynnwys:

• agor cyfrif banc arall yn y Deyrnas Unedig
• peidio â defnyddio'r cyfrif mewn mwy na dwy flynedd neu symud dramor
• defnyddio'r cyfrif yn dwyllodrus
• bod yn fygythiol, yn ddifrïol neu'n dreisgar tuag at staff.

Os bydd hyn yn digwydd, bydd eich banc yn rhoi o leiaf 2 fis o rybudd i chi. Gallwch ddefnyddio'r amser hwn i apelio os nad ydych yn cytuno. Gweler ein canllaw ar sut i gwyno am gymorth cam wrth gam.

Os oes gennych broblem gyda'ch banc neu gyfrif, dilynwch y camau hyn.

1. Gofynnwch i wasanaethau cwsmeriaid eich banc unioni pethau.
2. Os na allwch gytuno ar benderfyniad, gwnewch gŵyn ffurfiol - mae ganddyn nhw 15 diwrnod i ymchwilio a rhoi ymateb terfynol os yw'r gŵyn yn ymwneud â thaliadau. Os yw'n ymwneud ag unrhyw beth arall, mae ganddynt wyth wythnos. Os yw'r banc yn derbyn eu bod wedi gwneud rhywbeth o'i le, byddant yn nodi'r hyn y byddant yn ei wneud i wneud pethau'n iawn.
3. Os nad ydych chi'n hapus o hyd, neu os nad ydych chi'n clywed yn ôl mewn amser, mae gennych chi chwe mis i fynd â'ch cwyn at Wasanaeth yr Ombwdsmon AriannolYn agor mewn ffenestr newydd am ddim. Byddwch yn cael penderfyniad annibynnol ynghylch a oedd ymateb eich banc yn deg neu a oes angen iddynt wneud mwy.

Am fwy o wybodaeth, gweler ein canllaw llawn ar sut i gwyno. 

Gallwch archebu fersiwn brintiedig am ddim o'r canllaw hwn, ynghyd â llawer o rai eraill. Mae'r cyfan ar gael yn Gymraeg a Saesneg.