Treth flynyddol rydych yn ei thalu i’ch cyngor lleol yw Treth Cyngor. Pennir y gost gan eich cyngor ac mae’r arian yn mynd i ariannu gwasanaethau lleol. Darganfyddwch fwy am Dreth Cyngor, sut i wneud yn siwr nad ydych yn talu mwy nag mae rhaid i chi, a beth i’w wneud os ydych yn cael trafferth â thalu.
Beth sydd yn y canllaw hwn
- Beth yw Treth Cyngor?
- Am beth mae Treth Cyngor yn talu?
- Faint yw fy Nhreth Cyngor?
- A allaf i gael gostyngiad?
- Talu’ch Treth Cyngor dros 12 mis yn lle 10
- Ym mha fand Treth Cyngor ydwyf?
- Sut i gael adolygiad o fand eich Treth Cyngor
- Cwynion am Dreth Cyngor
- Os methwch daliad Treth Cyngor
- Beth sy’n digwydd os nad wyf yn delio â fy nyled Treth Cyngor?
Beth yw Treth Cyngor?
Yn byw yng Ngogledd Iwerddon?
Yng Ngogledd Iwerddon mae rhaid talu ardrethi domestig yn lle Treth Gyngor. Darganfyddwch fwy ar wefan NI Direct
Treth flynyddol yw Treth Cyngor y mae’r cyngor lleol yn ei chodi arnoch am y gwasanaethau a ddarperir ganddynt, fel casglu sbwriel a gwasanaeth llyfrgelloedd. Fel arfer rydych yn talu 10 rhandaliad misol, â dau fis ar ôl hynny lle na fyddwch yn gwneud taliad.
Bydd faint o Dreth Cyngor fyddwch yn ei dalu yn dibynnu ar:
- eich amgylchiadau personol
- y band gwerthuso mae eich eiddo ynddo
- faint o arian mae’r cyngor angen i ariannu eu gwasanaethau.
Am beth mae Treth Cyngor yn talu?
Oeddech chi’n gwybod?
Os ydych wedi bod yn gordalu ar eich Treth Gyngor ers blynyddoedd, efallai y bydd gennych hawl i gael ad-daliad gwerth miloedd o bunnoedd
Ariennir gwasanaethau lleol gan Dreth Cyngor. Mae hyn yn cynnwys:
- gwasanaethau heddlu a thân
- prosiectau hamdden a hamdden, megis cynnal a chadw parciau a chanolfannau chwaraeon
- llyfrgelloedd a gwasanaethau addysg
- casglu a gwaredu sbwriel a gwastraff
- gwasanaethau trafnidiaeth a phriffyrdd, gan gynnwys goleuadau stryd a glanhau, a chynnal a chadw ffyrdd
- iechyd yr amgylchedd a safonau masnachu
- gweinyddu a chadw cofnodion, fel priodasau, marwolaethau a genedigaeth, ac etholiadau lleol.
Nid yw Treth Cyngor yn cael ei defnyddio i dalu am wasanaethau iechyd.
Faint yw fy Nhreth Cyngor?
Mae faint o Dreth Cyngor byddwch yn ei thalu yn dibynnu ar werth eich cartref a ble rydych yn byw.
Darganfyddwch eich awdurdod lleol a faint mae angen i chi ei dalu drwy ddefnyddio’r dolenni isod:
- Lloegr – Sut mae Treth Gyngor yn gweithioYn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK
- Yr Alban – Gostyngiadau ac eithriadauYn agor mewn ffenestr newydd ar mygov.scot
- Cymru – Darganfyddwch a ydych yn gymwysYn agor mewn ffenestr newydd ar llyw.cymru.
Bydd pob un o’r dolenni uchod yn eich cyfeirio at wefan eich cyngor lleol.
O’r fan honno gallwch gael gwybodaeth ar y Dreth Cyngor.
Efallai y bydd modd i chi gysylltu â hwy yn uniongyrchol a holi.
A allaf i gael gostyngiad?
Gallech gael gostyngiad ar eich Treth Cyngor os rydych:
- ar incwm isel
- yn fyfyriwr neu’n byw gyda myfyrwyr
- yn byw ar eich pen eich hun neu os mai chi yw’r unig oedolyn yn eich cartref
- yn cael budd-daliadau penodol fel Lwfans Ceisio Gwaith, Cymhorthdal Incwm, Credyd Pensiwn, Lwfans Cyflogaeth a Chymorth yn seiliedig ar incwm (er byddwch yn cael eich symud i Gredyd Cynhwysol rhywbryd yn ystod 2025) a Chredyd Cynhwysol
- chi neu rywun sy’n byw gyda chi gydag anabledd ac o ganlyniad yn gorfod byw mewn cartref mwy
- gydag amhariad meddyliol difrifol neu’n byw gyda rhywun sydd â chyflwr o’r fath
- yn adawr gofal yn yr Alban, lle byddwch wedi’ch eithrio rhag talu Treth Cyngor o 18 oed hyd nes i chi gyrraedd 26 oed
- yn byw yn rhai siroedd penodol yng Nghymru a Lloegr ac yn adawr gofal.
- yn aelod o’r lluoedd arfog, yn ddibynnol ar eich amgylchiadau
- wedi symud i gartref gofal neu ysbyty
- yn y carchar – oni bai eich bod yn treulio dedfryd o garchar am fethu â thalu Treth Cyngor.
Darganfyddwch fwy am bwy all gael gostyniad a sut i wneud cais, defnyddiwch y dolenni isod:
- Lloegr – Sut mae Treth Gyngor yn gweithioYn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK
- Yr Alban – Gostyngiadau ac eithriadauYn agor mewn ffenestr newydd ar mygov.scot
- Cymru – Darganfyddwch a ydych yn gymwysYn agor mewn ffenestr newydd ar llyw.cymru.
Talu’ch Treth Cyngor dros 12 mis yn lle 10
Mae’r rhan fwyaf o gynghorau yn caniatáu i chi ledaenu’ch taliadau Treth Cyngor dros 12 mis yn lle’r 10 arferol.
Gallai talu’r un swm bob mis ei gwneud yn haws i chi gyllidebu.
Gofynnwch i’ch cyngor a ydynt yn cynnig y dewis hwn.
Cynlluniwr cyllideb
I’ch helpu i reoli’ch arian, rhowch gynnig ar ein Cynlluniwr cyllideb rhad ac am ddim sy’n hawdd ei ddefnyddio.
Ym mha fand Treth Cyngor ydwyf?
Cymru
Yng Nghymru mae naw band – o 1 (yr uchaf) i 9.
Os yw’ch cartref wedi’i osod mewn band uwch nag y dylai, mae’n debyg eich bod yn talu mwy o Dreth Cyngor nag y dylech fod.
Lloegr a’r Alban
Mae gan Loegr a’r Alban wyth o fandiau prisio ar gyfer Treth Cyngor yn amrywio o A (y rhataf) i H.
Mae band Treth Cyngor eich cartref yn seiliedig ar ei werth ardrethol – po ddrutaf yw’r eiddo, po uchaf yw’r band Treth Cyngor.
Sut i gael adolygiad o fand eich Treth Cyngor
Oeddech chi’n gwybod?
Credir bod cannoedd o filoedd o gartrefi yn Lloegr a'r Alban yn y bandiau Treth Gyngor anghywir. Gwerthuswyd cartrefi Cymraeg yn fwy diweddar ac maent yn llai tebygol o fod yn y band anghywir. (Ffynhonnell: MoneySavingExpert)
Os credwch eich bod yn talu gormod ar eich Treth Cyngor gan fod eich cartref yn y band treth anghywir, yna gallech fod â hawl i ad-daliad.
I gael yr ad-daliad hwn bydd angen i chi ofyn am adolygiad.
Ond cofiwch: gallai’r adolygiad olygu y bydd y cyngor yn gosod eich eiddo mewn band uwch.
Darganfyddwch sut i gael band Treth Cyngor wedi’i adolygu, ewch i wefan MoneySavingExpert
Cwynion am Dreth Cyngor
Os oes gennych gŵyn am eich Treth Cyngor, fel arfer bydd rhaid i chi gwyno i’r cyngor yn gyntaf. Ni ddylent gymryd mwy na 12 wythnos i ddatrys y broblem.
Fodd bynnag, os ydych yn anfodlon â’r canlyniad, neu os ydynt yn cymryd yn rhy hir i ddatrys eich cwyn, gallech gwyno i’r Ombwdsmon Llywodraeth Leol
Os methwch daliad Treth Cyngor
Gall peidio â thalu’n brydlon – hyd yn oed un taliad misol – fod yn fater difrifol â Threth Cyngor. Os na weithredwch yn gyflym gallech orfod talu taliad blwyddyn gyfan ymlaen llaw.
Help gyda chostau byw
Poeni am arian oherwydd rhenti cynyddol, biliau ynni uchel neu ddyled? Os felly, rydym yma i helpu.
Cymerwch y camau cyntaf i ddod o hyd i’ch ffordd ymlaen gyda’n canllawiau i’ch helpu gyda chostau byw.
Felly, os oedd eich Treth Cyngor yn £217 y mis, ond gwnaethoch fethu daliad cyntaf y flwyddyn, byddai’r swm yn troi’n ddyled o £2,170 - gan dybio i chi ei dalu dros ddeng mis.
Y peth pwysicaf yw cysylltu â’ch cyngor cyn gynted ag y tybiwch y gallech fethu taliad, gan fod hynny’n gwella’r tebygolrwydd y byddant yn medru dod i drefniant â chi.
Ymunwch â’n grŵp Facebook
Ymunwch â'n grŵp preifat Facebook Debt Support Community i helpu i roi syniadau newydd i chi i fynd i’r afael â dyledion ac i’ch cadw’n llawn cymhelliant.
Bydd rhai cynghorau yn caniatáu i chi wneud y taliad ychydig yn hwyr, er mwyn i chi fedru parhau i dalu’r taliadau o hynny ymlaen yn unol â’r drefn wreiddiol. Efallai y bydd cynghorau eraill yn cynyddu’ch taliadau nesaf i unioni’r taliadau a fethwyd.
Os ydych ar incwm isel, efallai y cewch ostyngiad ar eich bil. Mae’n amrywio o un cyngor i’r llall ac o un achos i’r llall. Os cysylltwch â’ch cyngor yn syth ar ôl i chi fethu taliad, byddant yn aml iawn yn barod i’ch helpu.
Beth sy’n digwydd os nad wyf yn delio â fy nyled Treth Cyngor?
Os byddwch yn osgoi talu’r Dreth Cyngor ac yn anwybyddu llythyrau a anfonwyd atoch, gall y cyfan droi’n broblem ddifrifol.
Yn gyntaf cewch nodyn atgoffa gan y cyngor rhyw bythefnos ar ôl i chi fethu taliad.
Os talwch o fewn saith diwrnod, nid oes angen i chi wneud dim byd pellach. Bydd y ddyled wedi’i chlirio a byddwch yn medru parhau i dalu eich Treth Cyngor mewn rhandaliadau.
Os na thalwch o fewn saith diwrnod ers derbyn y nodyn atgoffa neu os mai dyma’r trydydd tro i chi fod yn hwyr â thaliadau Treth Cyngor yn ystod y flwyddyn honno, cewch ‘rybudd terfynol’ gan y cyngor.
Bydd y rhybudd terfynol yn dweud wrthych am dalu’r cyfan o’ch Treth Cyngor ar gyfer gweddill y flwyddyn o fewn saith diwrnod.
Os na thalwch o fewn saith diwrnod o’r rhybudd terfynol bydd y cyngor fel arfer yn cyflwyno cais i’r llysoedd am ganiatâd i gasglu’r ddyled gennych - gelwir hwn yn ‘orchymyn dyled’.
Ar ôl hynny gall eich cyngor fynnu bod eich cyflogwr yn talu’ch Treth Cyngor ddyledus o’ch cyflog yn uniongyrchol o’ch cyflog.
Gallant hefyd gyflwyno cais i dynnu arian o rai budd-daliadau penodol, gan gynnwys
- Lwfans Cyflogaeth a Chymorth - y ddau fath
- Lwfans Ceisio Gwaith - y ddau fath
- Credyd Pensiwn
- Credyd Cynhwysol.
Os nad yw hyn yn bosibl, gallai’r cyngor yrru beili i’ch cartref. Bydd rhaid i chi dalu costau llys a hanner ffi’r beili o bosibl yn ogystal â’ch dyled, a all ychwanegu cannoedd o bunnoedd i’ch bil.
Bydd rhaid i chi dalu costau llys ac o bosibl ffioedd beili yn ogystal â'ch dyled, a all ychwanegu cannoedd o bunnoedd at eich bil.
Os ydych chi yng Nghymru neu Loegr gallwch gael rhagor o wybodaeth am atal beilïaid wrth eich drwsYn agor mewn ffenestr newydd, ewch i wefan Cyngor ar Bopeth Os ydych yn Lloegr, mae hefyd yn dal yn bosibl cael dedfryd o garchar am fynd ar ei hôl hi gyda’r Dreth Gyngor.
Os ydych chi yn yr Alban, gallwch gael rhagor o wybodaeth am feilïaid neu siryfionYn agor mewn ffenestr newydd ar stopbailiff.co.uk.
Os ydych yng Ngogledd Iwerddon, gallwch gael rhagor o wybodaeth am orfodiYn agor mewn ffenestr newydd ar NIdirect.
