Prynu car gyda Phryniant ar Gytundeb Personol (PCP)

Mae PCP yn gontract sy'n rhoi mynediad i chi at gar, gyda'r opsiwn i'w brynu ar ddiwedd y cytundeb

Mae tri phrif ran i PCP:

• blaendal, y byddwch yn ei dalu ar ddechrau'r contract
• taliadau misol, sy'n cynnwys gwerth y car (minws eich blaendal a'r taliad balŵn), ynghyd â llog
• ‘taliad balŵn’, sef taliad untro mawr ar ddiwedd y contract i dalu am weddill cost y car. Mae hyn yn ddewisol, ond mae'n rhaid i chi ei dalu os ydych am brynu'r car yn gyfan gwbl.

Byddwch yn cytuno ar hyd contract gyda’ch deliwr, a fydd fel arfer rhwng tair a phum mlynedd. Yn ystod yr amser hwn byddwch yn cael defnydd llawn o'r car, ond ni fyddwch yn berchen arno.

Fel arfer bydd angen i chi dalu blaendal o leiaf 10% o werth y car. Byddwch yn talu hwn wrth gytuno ar y PCP.

Bydd blaendal uwch yn lleihau eich taliadau misol.

Y taliad balŵn yw’r swm y bydd yn rhaid i chi ei dalu ar ddiwedd y contract os ydych am fod yn berchen ar y car yn llwyr. Pennir y swm hwn gan y cwmni cyllid ar ddechrau’r cytundeb.

Mae’r swm y byddwch yn ei dalu yn seiliedig ar amcangyfrif o werth y car erbyn diwedd y contract. Gelwir hyn yn Isafswm Gwerth Gwarantedig yn y Dyfodol (GMFV).

Mae talu’r taliad balŵn yn gwbl ddewisol, ond ni fyddwch yn berchen ar y car os nad ydych yn ei dalu. Dysgwch fwy am eich opsiynau wrth gyrraedd diwedd PCP

Byddwch yn gwneud taliadau misol am hyd eich contract. Mae'r taliadau hyn yn seiliedig ar werth y car, ar ôl i chi gymryd allan y blaendal a'r taliad balŵn.

Codir llog arnoch hefyd, ond mae hyn yn seiliedig ar werth cyfan y car (minws eich blaendal).

Er nad chi fydd perchennog y car, chi fydd yn gyfrifol am:

• yswiriant
• tanwydd
• atgyweirio a chynnal a chadw
• unrhyw docynnau parcio neu oryrru.

Gwnewch yn siŵr eich bod yn cyllidebu ar gyfer y rhain i gyd, gan gynnwys costau annisgwyl fel gosod teiar newydd.

Ar y cyfan, byddwch yn talu’r £10,000, a thua £2,500 yn fwy mewn llog.

Yna bydd angen i chi dalu £7,000 arall ar ddiwedd eich contract os ydych am fod yn berchen ar y car. Yn gyfan gwbl, byddwch wedi talu £22,500 am y car (heb gynnwys yswiriant a chostau rhedeg).

Enghraifft yn unig yw hon, a gallai fod gan eich bargen niferoedd gwahanol iawn – felly gwnewch yn siŵr eich bod yn deall faint y byddwch yn ei dalu ar bob cam. Mae yna gyfrifiannell PCPYn agor mewn ffenestr newydd ar The Money Calculator sy’n gallu rhoi syniad i chi o’r hyn fyddwch chi’n ei dalu.

Mae PCPs yn eithaf cymhleth, ac nid yw bob amser yn glir faint y byddwch yn ei dalu am eich car.

Os nad ydych chi’n deall y fargen sy’n cael ei chynnig i chi, gofynnwch i’ch deliwr ei hesbonio. Dylent wneud popeth yn glir - os na wnânt, byddwch yn barod i gerdded i ffwrdd.

• Faint yw'r blaendal?
• Faint yw'r taliad balŵn?
• Beth fydd eich taliadau misol?
• Faint ydych chi'n ei dalu mewn llog?
• Beth yw'r Gyfradd Ganrannol Flynyddol (APR)?
• A fyddwch chi'n cael yr APR a hysbysebwyd? Neu a yw’r APR cynrychiadol hwn, yn golygu efallai na chewch y gyfradd a hysbysebir?
• Beth ydych chi'n ei dalu i gyd?
• Beth yw hyd y contract?
• Beth yw eich terfyn milltiredd, a beth fydd yn ei gostio i chi os ewch drosto?
• Beth sy’n cyfrif fel ‘traul’, a beth sy’n cyfrif fel ‘difrod’?
• Beth yw telerau ac amodau'r contract?
• A oes unrhyw ffioedd eraill i fod yn ymwybodol ohonynt?
• Beth fydd yn digwydd os bydd angen i chi ddychwelyd y car yn gynnar?

Pan fyddwch yn cytuno ar PCP, gosodir terfyn ar faint o filltiroedd y caniateir i’ch car eu gwneud yn flynyddol. Mae hyn fel arfer yn 10,000 o filltiroedd.

Gallwch drafod hyn, ond bydd lwfans milltiredd uwch yn golygu taliadau misol uwch. Mae hyn oherwydd y bydd eich car yn llai gwerthfawr os bydd mwy o filltiroedd arno pan fyddwch yn cyrraedd diwedd eich PCP.

Gwnewch yn siŵr eich bod yn cytuno ar lwfans milltiredd sy’n gweithio i chi, a pheidiwch â mynd drosto – bydd y rhan fwyaf o gontractau’n dod â chosbau os ewch chi drosodd, a gall y rhain fod yn ddrud os nad ydych chi’n ofalus.

Bydd rhai delwyr yn cynnig ychwanegion dewisol nad ydynt fel arfer mewn PCP, fel yswiriant, gorchudd car yn torri lawr a gwarantau.

Gwnewch yn siŵr eich bod yn deall yn union beth mae eich deliwr yn ei gynnig i chi, a sut y bydd yn effeithio ar eich taliadau misol.

Wrth brynu car, efallai y cynigir yswiriant GAP i chi, sy’n eich yswirio os caiff eich car ei ddileu neu ei ddwyn, a’ch bod yn y pen draw yn wynebu mwy o ddyled i’ch deliwr nag y byddech yn ei gael o daliad yswiriant.

Gwnewch yn siŵr eich bod yn gwybod beth yw hwn ac os oes ei angen arnoch - a gwnewch yn siŵr bob amser eich bod yn cael bargen deg.

Bydd angen i chi basio gwiriad credyd wrth wneud cais am PCP. Bydd hwn yn ‘chwiliad caled’, sy’n golygu bod marc yn cael ei adael ar eich ffeil credyd.

Os ydych yn poeni am eich credyd, darllenwch ein canllaw Sut i wella eich sgôr credyd.

Unwaith y byddwch yn cyrraedd diwedd eich contract, bydd gennych ychydig o opsiynau ar gyfer beth i'w wneud nesaf:

• talu'r taliad balŵn a phrynu'r car yn gyfan gwbl
• rhoi’r car yn ôl i'r deliwr
• cytuno ar PCP ar gar newydd gyda'ch deliwr.

Os ydych chi’n rhoi’r car yn ôl, bydd y deliwr yn ei wirio am unrhyw ddifrod ac yn sicrhau nad ydych chi wedi mynd dros y terfyn milltiredd. Os byddant yn sylwi ar unrhyw beth o'i le, efallai y bydd yn rhaid i chi dalu cosb.

Mae rhagor o wybodaeth am yr hyn sy’n digwydd ar ddiwedd PCPYn agor mewn ffenestr newydd ar The Car Expert.

Byddwch yn cael yr opsiwn i gytuno ar PCP newydd gyda'ch deliwr. Bydd angen i chi basio gwiriad credyd arall cyn y gallwch ddechrau cytundeb newydd.

Os yw’r car yr ydych yn ei roi yn ôl yn werth mwy na’r GMFV a gytunwyd ar ddechrau’r contract, gallwch ddefnyddio’r gwahaniaeth fel rhan o’ch blaendal ar gyfer car newydd. Fodd bynnag, ni fyddwch yn gallu trosglwyddo hwn i ddeliwr arall.

Mae delwyr am eich cadw dan glo gyda bargeinion newydd, felly meddyliwch yn ofalus a yw PCP newydd yn addas i chi.

Os nad ydych am wneud y taliad balŵn ar ddiwedd eich contract, un opsiwn y gallai eich deliwr ei gynnig i chi yw ei ail-ariannu gyda PCP arall.

Byddwch yn ymrwymo i gontract newydd a fydd yn caniatáu i chi gadw eich car presennol. Bydd dal gennych daliad balŵn i’w wneud ar ddiwedd y cytundeb hwn, ac mae taliadau misol yn debygol o fod yn debyg i’ch bargen flaenorol.

Mae eich deliwr yn fwy tebygol o geisio eich symud i gar mwy newydd. Meddyliwch yn ofalus beth yw'r opsiwn gorau i chi.

Fel pob bargen, mae manteision ac anfanteision i PCP. Mae p’un a yw’r fargen gywir yn dibynnu ar y math o gar sydd ei angen arnoch, a’ch sefyllfa ariannol eich hun.

Os oes gennych chi ddigon o gynilion i allu prynu car gydag arian parod, dyma fydd eich opsiwn gorau fel arfer. Ni fyddwch yn talu llog a byddwch yn berchen ar y car ar unwaith.

Mae’n bwysig cael rhywfaint o arian ar gyfer argyfyngau o hyd. Gweler ein canllaw Cynilion ar gyfer argyfwng – faint sy’n ddigon.

Meddyliwch a fyddai car rhatach yn addas ar gyfer eich anghenion.

Mae ceir newydd yn colli eu gwerth (dibrisio) yn gyflym, felly ar ddiwedd PCP mae'n debyg y bydd gennych gar sy'n llawer llai gwerthfawr.

Mae ceir hŷn fel arfer yn dibrisio llai, felly weithiau maent yn werth gwell yn y tymor hir. Fodd bynnag, bydd gan rai ceir gostau rhedeg uwch ac efallai y byddant yn fwy tebygol o fod angen gwaith atgyweirio a chynnal a chadw.

Mae llawer i’w ystyried wrth gyfrifo costau car cyffredinol. Mae ein canllaw Costau prynu a rhedeg car yn sôn am hyn yn fanylach.

Opsiwn arall yw Cytundeb Prydlesu Personol (PCH). Ni fyddwch yn gallu prynu’r car gyda’r opsiwn hwn, ond bydd eich taliadau misol fel arfer yn is.

Os nad ydych yn meddwl y byddwch yn gwneud y taliad balŵn ar ddiwedd PCP, efallai y byddai llogi yn fargen well. Fodd bynnag, ni fydd pob deliwr yn cynnig yr opsiwn hwn.

Os ydych am fod yn berchen ar y car yn gyfan gwbl, gallech gael benthyciad personol i dalu amdano.

Bydd angen i chi gymharu’r hyn y gallwch ei fenthyg a faint y byddech yn ei dalu’n ôl. Mae'n debyg y bydd eich taliadau misol yn uwch, ond efallai y byddwch yn talu llai mewn llog yn gyffredinol.

Byddwch yn ymwybodol efallai na fydd benthyciad personol wedi’i warantu yn erbyn eich car, felly os ydych chi’n cael trafferth ei ad-dalu ni fydd eich benthyciwr yn mynd â’ch car i ffwrdd i unioni pethau. Ni fyddwch ychwaith yn gallu dod â'r fargen i ben yn gynnar.

Mae Hurbwrcas yn ffordd arall o brynu car yn gyfan gwbl. Byddwch yn rhoi blaendal ac yn gwneud taliadau misol i dalu am werth gweddill y car.

Mae’n debygol y bydd y taliadau misol hyn yn uwch na PCP, ond fel arfer ni fydd yn rhaid i chi wneud taliad balŵn ar ddiwedd y contract – chi fydd yn berchen ar y car cyn gynted ag y byddwch yn gwneud y taliad misol terfynol.

Nid yw delwyr yn cynnig yr opsiwn hwn yn aml iawn, felly efallai y bydd angen i chi ofyn amdano.

Os oes angen i chi ddod â PCP i ben yn gynnar, mae gennych ychydig o opsiynau.

Fel arfer gallwch ddychwelyd car a chael ad-daliad llawn o fewn y 30 diwrnod cyntaf os oes broblem. Mae hyn yn rhan o'ch hawliau fel defnyddiwr – gallwch ddysgu mwy am hyn yn ein canllaw Hawliau defnyddwyr – yr hyn  sydd angen i chi  wybod.

Siaradwch â’ch deliwr cyn gynted â phosibl os oes rhywbeth o’i le ar eich car.

Mae’n bwysig siarad â’ch cwmni cyllid car os ydych chi’n ei chael hi’n anodd cadw i fyny â thaliadau.

Efallai y gallant ymestyn eich cytundeb, a all ostwng eich taliadau misol. Gallant hefyd ystyried trefniadau eraill, felly gall cael sgwrs gyda nhw fod yn fan cychwyn da.

Mae'n bwysig cael y sgwrs hon cyn colli unrhyw daliadau. Os na wnewch chi, efallai y bydd eich deliwr yn ei weld fel eich bod yn methu talu eich taliadau, a allai effeithio ar eich statws credyd.

Darganfyddwch ble y gallwch gael cyngor ar ddyledion am ddim.

Efallai eich bod wedi clywed am derfynu gwirfoddol, sef rheol sy'n rhoi'r hawl gyfreithiol i chi ddod â chontract i ben unwaith y byddwch wedi talu 50% o'i werth.

Mae'r rheol hon yn berthnasol i gontractau PCP hefyd. Ond cofiwch, mae gwerth y contract yn cynnwys y taliad balŵn. Mae hyn yn golygu ei bod yn debygol na fydd gennych yr hawl i derfyniad gwirfoddol tan yn agos at ddiwedd eich cytundeb.

Os ydych wedi talu hanner gwerth y contract, gallwch ddefnyddio terfyniad gwirfoddol i ddod â’ch cytundeb i ben. Byddwch yn ymwybodol y bydd eich car yn dychwelyd at y deliwr ac ni fyddwch yn cael unrhyw arian yn ôl.

Gallwch ddefnyddio'r templed llythyrYn agor mewn ffenestr newydd hwn National Debtline i wneud cais am derfynu gwirfoddol. Dysgwch fwy am derfynu'n wirfoddol PCPYn agor mewn ffenestr newydd ar The Car Expert.

Siaradwch â’ch deliwr am ddod â’r PCP i ben yn gynnar – gelwir hyn yn ‘setliad cynnar’. Byddant yn rhoi un taliad olaf i chi ei wneud, ac yna bydd y car yn perthyn i chi.

Gall hyn fod yn ffordd dda o orffen y contract a thalu ychydig yn llai o log, ond fel arfer mae rhai ffioedd gweinyddol felly meddyliwch a yw hyn yn gweithio allan fel bargen dda.