Os yw'ch priod neu'ch partner sifil yn marw neu wedi marw, gwiriwch i weld a allwch etifeddu ychydig o’u Pensiwn y Wladwriaeth i gynyddu’ch Pensiwn y Wladwriaeth chi.
Beth sydd yn y canllaw hwn
- Os yw eich partner wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 (neu fyddai wedi cyrraedd)
- Os oedd eich partner wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth ar 6 Ebrill 2016 neu wedi hynny (neu fyddai wedi cyrraedd)
- Gwiriwch a ydych yn gymwys am help a chefnogaeth arall
- Teclynnau defnyddiol
Os yw eich partner wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016 (neu fyddai wedi cyrraedd)
Mae Pensiwn y Wladwriaeth yn seiliedig ar hen reolau pe bai eich partner wedi cyrraedd, neu fyddai wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016. Gallwch wirio oedran Pensiwn y Wladwriaeth unrhyw unYn agor mewn ffenestr newydd yn gyflym ar GOV.UK.
Mae dwy ran i’r hen Bensiwn y Wladwriaeth – Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth a Phensiwn ychwanegol y Wladwriaeth. Yn flaenorol, gelwir Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn Ail Bensiwn y Wladwriaeth (S2P), Cynllun Pensiwn y Wladwriaeth ar Sail Enillion (SERPS) a Budd-dal Ymddeol Graddedig (GRB).
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Pensiwn y Wladwriaeth: sut mae’n gweithio
Mae Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth a Phensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn gweithio ychydig yn wahanol, ac efallai bod hawl wedi'i chasglu o dan Bensiwn sylfaenol y Wladwriaeth a Phensiwn ychwanegol y Wladwriaeth neu Bensiwn sylfaenol y Wladwriaeth yn unig. Bydd yr hyn y gellir ei dalu adeg farwolaeth yn dibynnu ar pryd y cyrhaeddodd yr unigolyn sy'n marw gyntaf ei oedran Pensiwn y Wladwriaeth a phryd yr oeddech yn briod.
I gael mwy o fanylion am sut mae Pensiwn y Wladwriaeth yn gweithio, gweler ein canllaw ar Bensiwn y Wladwriaeth.
Etifeddu Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth
Os ydych chi'n briod neu mewn partneriaeth sifil a bod un ohonoch chi'n marw, yna efallai y bydd gan y goroeswr hawl i gael rhywfaint o Bensiwn ychwanegol y Wladwriaeth yn seiliedig ar gofnod Yswiriant Gwladol ei bartner.
Etifeddu Pensiwn Ychwanegol y Wladwriaeth ychwanegol neu gyfandaliad
Os oedd eich priod neu eich partner sifil wedi oedi neu atal cymryd eu Pensiwn y Wladwriaeth (a elwir yn gohirio), gallech etifeddu rhan o’r Pensiwn y Wladwriaeth ychwanegol neu’r cyfandaliad yr oeddent wedi’i gronni, neu’r cyfan ohono.
Cynyddu eich Pensiwn sylfaenol y Wladwriaeth
Os nad ydych eisoes yn cael y Pensiwn y Wladwriaeth sylfaenol llawn, efallai y gallech chi gynyddu faint rydych yn ei gael trwy ddefnyddio cofnod Yswiriant Gwladol (NI) eich partner ar ôl iddynt farw – oni bai eich bod:
- o dan oedran Pensiwn y Wladwriaeth pan fuont farw ac
- yn ailbriodi neu’n camu i mewn i bartneriaeth sifil newydd cyn i chi gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth.
Gallai hyn gynyddu eich Pensiwn y Wladwriaeth sylfaenol i’r uchafswm o £176.45 yr wythnos ar gyfer blwyddyn dreth 2025/26, gan ddibynnu ar faint o flynyddoedd o gyfraniadau neu gredydau NI cymwys oedd gan eich partner.
Gallai fod yn bosibl i’ch ystad hawlio hyd at dri mis o’ch Pensiwn y Wladwriaeth sylfaenol os nad ydych yn briod neu mewn partneriaeth sifil pan fyddwch farw. Gallant ond wneud hyn os nad oeddech chi wedi’i hawlio.
I wirio beth allech chi wneud cais amdano, cysylltwch â:
- Gwasanaeth PensiwnYn agor mewn ffenestr newydd os ydych yn byw yng Nghymru, Lloegr neu’r Alban
- Northern Ireland Pension CentreYn agor mewn ffenestr newydd os ydych yn byw yng Ngogledd Iwerddon
- International Pension CentreYn agor mewn ffenestr newydd os ydych yn byw dramor.
Os oedd eich partner wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth ar 6 Ebrill 2016 neu wedi hynny (neu fyddai wedi cyrraedd)
Efallai y gallwch etifeddu rhan o Bensiwn y Wladwriaeth eich partner os oeddent wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth cyn 6 Ebrill 2016, neu fyddent wedi cyrraedd yr oedran. Gallwch wirio oedran Pensiwn y Wladwriaeth unrhyw un Yn agor mewn ffenestr newydd yn gyflym ar GOV.UK.
Etifeddu Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth neu daliadau gwarchodedig
Os oeddech yn briod â’ch priod neu bartner sifil cyn 6 Ebrill 2016 efallai y byddwch yn gallu etifeddu hyd at hanner Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth neu daliad gwarchodedig eich partner. Mae taliadau gwarchodedig fel arfer yn cyfrif am unrhyw Bensiwn y Wladwriaeth ychwanegol a gronnir cyn mis Ebrill ond sy’n cael ei dalu o dan reolau Pensiwn newydd y Wladwriaeth.
Ni fyddwch yn gallu etifeddu unrhyw beth os byddwch yn ailbriodi neu’n ffurfio partneriaeth sifil newydd cyn i chi gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth.
I wirio beth y gallwch ei hawlio, cysylltwch â:
- Gwasanaeth PensiwnYn agor mewn ffenestr newydd os ydych yn byw yng Nghymru, Lloegr a’r Alban
- Northern Ireland Pension CentreYn agor mewn ffenestr newydd os ydych yn byw yng Ngogledd Iwerddon
- International Pension CentreYn agor mewn ffenestr newydd os ydych yn byw dramor.
Etifeddu Pensiwn ychwanegol y Wladwriaeth neu gyfandaliad
Os oedd eich priod neu eich partner sifil wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwrtiaeth cyn 6 Ebrill 2016 a’u bod wedi oedi neu atal cymryd eu Pensiwn y Wladwriaeth (a elwir yn gohirio), gallech etifeddu rhan o’r Pensiwn y Wladwriaeth ychwanegol neu’r cyfandaliad yr oeddent wedi’i gronni, neu’r cyfan ohono.
Nid yw hyn yn berthnasol os oeddent wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth ar 6 Ebrill 2016 neu wedi’r dyddiad hwnnw.
Cynyddu eich Pensiwn y Wladwriaeth gan briod neu bartner sifil
Os gwnaethoch chi a’ch partner gyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth ar neu ar ôl 6 Ebrill 2016, bydd y ddau ohonoch yn hawlio Pensiwn ‘newydd’ y Wladwriaeth. Bydd eich Pensiwn y Wladwriaeth fel arfer yn seiliedig ar eich cyfraniadau Yswiriant Gwladol eich hun yn unig.
I weld beth y gallech fod yn gymwys i’w hawlio, defnyddiwch declyn Pensiwn y Wladwriaeth a’ch partnerYn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK.
Gwiriwch a ydych yn gymwys am help a chefnogaeth arall
Yn ogystal ag unrhyw Bensiwn y Wladwriaeth ychwanegol, efallai y byddwch yn gymwys ar gyfer budd-daliadau profedigaeth eraill.
Defnyddiwch ein Cyfrifiannell budd-daliadau i weld y taliadau, grantiau a’r gostyngiadau y gallech fod yn gymwys amdanynt.
Darganfyddwch fwy yn ein canllawiau:
Teclynnau defnyddiol
This website is partially compliant with the Web Content Accessibility Guidelines version 2.1 AA standard, due to the non-compliances and exemptions listed below.