Canllaw i Gynllun Pensiwn Athrawon yr Alban 

Os ydych chi'n athro yn yr Alban, byddwch yn cael eich cofrestru'n awtomatig yng Nghynllun Pensiwn Athrawon yr Alban (STPS).

Mae'r STPS yn bensiwn buddion wedi’u diffinio. Mae hyn yn golygu bod y swm y bydd yn ei dalu i chi wrth ymddeol yn seiliedig ar eich cyflog a'ch hyd gwasanaeth. 

Os gwnaethoch ymuno â'r STPS ar ôl Ebrill 2015, bydd gennych gynllun pensiwn cyfartalog gyrfa. Mae hyn yn golygu bod eich incwm ymddeol yn cael ei gyfrifo gan ddefnyddio 1/57fed o'ch enillion pensiynadwy ar gyfer pob blwyddyn rydych chi'n aelod o'r cynllun.

Enghraifft: Pe bai'ch enillion pensiynadwy yn £28,500 dros flwyddyn, byddech fel arfer yn ennill pensiwn sy'n talu £500 y flwyddyn (£28,500 wedi'i rannu â 57). 

Yna cyfrifir eich swm pensiwn terfynol trwy ychwanegu'r budd-daliadau pensiwn rydych chi wedi'u hennill am bob blwyddyn rydych chi'n aelod o'r cynllun. Yna ychwanegir swm ychwanegol ar gyfer chwyddiant, felly ni ddylai ei werth ostwng dros amser.

Mae'r cyfrifiadau'n tybio eich bod yn cymryd eich pensiwn ar oedran pensiwn arferol y cynllun, sef eich oedran Pensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd Gallwch hefyd ddewis rhoi'r gorau i rywfaint o'r incwm rheolaidd gwarantedig o'ch pensiwn a chymryd hyd at 25% fel cyfandaliad di-dreth.    

Os gwnaethoch ymuno â'r STPS cyn Ebrill 2015, bydd eich incwm ymddeol yn cynnwys swm a gronnwyd yn y cynllun cyflog terfynol. I amcangyfrif faint yw hyn, gallwch lawrlwytho a defnyddio cyfrifiannell Asiantaeth Pensiynau Cyhoeddus yr AlbanYn agor mewn ffenestr newydd

Gallwch hawlio Pensiwn y Wladwriaeth pan fyddwch yn cyrraedd eich oedran Pensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd Does dim ots os oes gennych bensiynau eraill. 

Mae faint o Bensiwn y Wladwriaeth rydych chi'n gymwys amdano yn dibynnu ar eich cofnod Yswiriant Gwladol. Am ragor o wybodaeth, gweler ein canllaw Pensiwn y Wladwriaeth: sut mae'n gweithio.  

Byddwch yn talu canran o'ch cyflog i'ch STPS bob mis, yn dibynnu ar eich cyflog blynyddol. Ers 1 Ebrill 2025, y cyfraddau cyfraniadau yw:

Os hoffech ennill pensiwn uwch, gallwch drefnu talu mwy i mewn.

Y cynharaf y gallwch chi gymryd arian o'r STPS fel arfer yw 55 (57 o 6 Ebrill 2028), oni bai bod angen i chi ymddeol yn gynnar oherwydd iechyd gwael. Ond efallai y byddwch chi'n cael llai os byddwch chi'n ei gymryd cyn eich oedran pensiwn arferol (NPA).

Mae eich NPA yn dibynnu ar y math o STPS sydd gennych. Os ydych wedi cronni buddion mewn mwy nag un cynllun, efallai y byddwch chi'n cael symiau penodol ar wahanol oedrannau.

Os byddwch chi'n rhoi'r gorau i addysgu, byddwch chi'n dod yn aelod gohiriedig o'r STPS. Mae hyn yn golygu na fyddwch chi'n colli'r buddion rydych chi eisoes wedi'u hennill, ond byddwch chi'n cael swm is yn cael ei ychwanegu ar gyfer chwyddiant bob blwyddyn nag ar gyfer aelodau gweithredol.

Os byddwch yn dychwelyd i addysgu, byddwch yn cael eich symud i'r fersiwn ddiweddaraf o'r cynllun – y cynllun cyfartalog gyrfa ar hyn o bryd.

Mae gan Asiantaeth Pensiynau Cyhoeddus yr Alban ragor o wybodaeth am Beth sy'n digwydd i'ch pensiwn os byddwch yn gadael y cynllunYn agor mewn ffenestr newydd

Pan fyddwch chi'n marw, efallai y bydd yr STPS yn talu cyfandaliad ac incwm rheolaidd i'ch partner, aelodau o'r teulu neu unrhyw un sydd wedi'i restru ar eich ffurflen enwebu.

Mae faint y byddai eich buddiolwyr yn ei gael ac am ba mor hir yn dibynnu ar y cynllun rydych chi ynddo ac os ydych chi'n aelod gweithredol, yn aelod gohiriedig neu'n derbyn eich pensiwn pan fyddwch chi'n marw.

Mae Asiantaeth Pensiynau Cyhoeddus yr Alban yn esbonio Beth sy'n digwydd i'ch pensiwn pan fyddwch chi'n marwYn agor mewn ffenestr newydd