Os bydd rhywun sy’n agos i chi yn marw, efallai y byddwch yn cael eu pensiwn – waeth a oeddynt wedi dechrau cymryd arian ohono. Gall hyn fod yn bensiwn personol neu bensiwn gwaith.
Beth sydd yn y canllaw hwn
Beth i’w gwneud yn gyntaf
Mae bob amser yn drallodus colli rhywun, ond mae'n werth delio â chyllid cyn gynted ag y gallwch.
Bydd hyn yn osgoi pethau'n mynd yn fwy cymhleth, er enghraifft, os gofynnir i chi ad-dalu arian neu dalu taliadau treth.
Mae'r buddion y gallech eu cael, a sut y cânt eu trethu, yn dibynnu ar:
- y math o gynllun pensiwn yr oedd y person yn perthyn iddo
- a oeddent yn dal i dalu i mewn i'r cynllun pan fuont farw
- a oeddent wedi dechrau cymryd arian o'u cronfa bensiwn.
- rheolau'r cynllun pensiwn.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Pensiynau ar ôl marwolaeth
Os oedd y person a fu farw yn tynnu pensiwn, mae'n bwysig dweud wrth y cynllun pensiwn cyn gynted â phosibl. Mae hyn oherwydd efallai y bydd yn rhaid i chi ad-dalu unrhyw daliadau pensiwn a dderbyniwyd ar ôl eu marwolaeth.
Efallai y gallwch gael gwybodaeth am bwy sydd wedi bod yn gwneud taliadau pensiwn trwy edrych ar gyfriflenni banc diweddar.
Os nad oeddent wedi dechrau tynnu pensiwn cyn iddynt farw, cysylltwch â'r darparwyr ar gyfer yr holl gynlluniau pensiwn yr oeddent yn perthyn iddynt.
Efallai y byddai'n werth gwirio hefyd am aelodaeth o gynlluniau eraill trwy'r gwasanaeth olrhain pensiwn.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Olrhain a dod o hyd i bensiynau ar goll
Pensiwn gweithle
Ers 2012, mae'r rhan fwyaf o weithwyr wedi ymuno â chynllun pensiwn eu cyflogwr. Roedd llawer o gyflogwyr, yn enwedig rhai mwy, yn cynnig cynlluniau pensiwn cyn hyn - gan gynnwys i'r mwyafrif o weithwyr yn y sector cyhoeddus.
Wrth gysylltu â chynllun, mae'n syniad da cadw copi o'ch holl ohebiaeth, oherwydd gall fod yn anodd cofio beth sydd wedi digwydd ar adeg fel hon.
Cadwch nodyn o unrhyw alwadau ffôn, gan gynnwys y dyddiad ac enw'r person y gwnaethoch siarad â nhw.
Ewyllys ac ystâd person
Ar hyn o bryd, nid yw pensiynau yn rhan o ystâd y person ac nid ydynt yn cael eu cynnwys yn eu hewyllys.
Felly os ydych fod i dderbyn buddion o'r cynllun, fel arfer gallwch ddelio'n uniongyrchol â'r darparwr. Byddwch yn ymwybodol y gallent ofyn pwy yw'r ysgutor a gallent ofyn i weld copi o’r ewyllys.
Oherwydd nad yw'r cynllun pensiwn yn rhan o ystâd y person, gallai fod yn bosibl talu buddion cyn i'r broses brofiant ddechrau. Gallai hyn helpu i dalu biliau, er enghraifft, nes bod gweddill eu hystâd wedi'i setlo.
Bydd y darparwr pensiwn yn dweud wrthych ba waith papur sydd ei angen arno i dalu unrhyw fudd-daliadau. Er enghraifft, byddan nhw eisiau gweld y dystysgrif marwolaeth ac efallai bydd angen tystiolaeth arnyn nhw o hunaniaeth y buddiolwr. Hyd yn oed os ydych yn gwybod eich bod wedi'ch enwi fel y buddiolwr, mae gan y mwyafrif o ddarparwyr pensiwn ddisgresiwn i bwy maen nhw'n talu'r arian. Felly efallai y byddan nhw'n gofyn am fanylion amgylchiadau ariannol yr unigolyn sydd wedi marw. Er y byddant yn ystyried i chi gael eich dewis gan y person pan oeddent yn fyw.
Pensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio
Os oedd gan yr unigolyn a fu farw bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio, a'ch bod i fod cael arian ar ôl iddynt farw, gallwch gael apwyntiad am ddim a diduedd gyda Pension Wise. Bydd ein harbenigwyr yn esbonio'r opsiynau sydd ar gael i chi gyda'r arian o'r gronfa.
Gyda chwestiwn am sut y gellir talu pensiynau?
Os oes angen help arnoch i wneud synnwyr o sut a phryd y gallwch gael mynediad i'ch cronfa bensiwn, gallwch siarad â rhywun o Pension Wise, gwasanaeth am ddim gan Helpwr Arian.
Pensiwn y Wladwriaeth
A oedd y person sydd wedi marw yn tynnu Pensiwn y Wladwriaeth, neu a oeddent wedi cyrraedd oedran Pensiwn y Wladwriaeth ac wedi oedi ei gymryd? Gallwch ddefnyddio'r gwasanaeth Dywedwch Wrthym UnwaithYn agor mewn ffenestr newydd i adrodd am farwolaeth i'r rhan fwyaf o sefydliadau'r llywodraeth ar yr un pryd gan gynnwys delio â Phensiwn y Wladwriaeth.
Nid yw'r gwasanaeth Dywedwch Wrthym Unwaith ar gael yng Ngogledd Iwerddon. Darganfyddwch pwy i'w ddweud am farwolaeth yng Ngogledd Iwerddon ar nidirectYn agor mewn ffenestr newydd
Ar ôl i chi roi gwybod am farwolaeth, ni fydd eu Pensiwn y Wladwriaeth yn cael ei dalu mwyach. Ac os nad ydynt wedi dechrau tynnu eu Pensiwn y Wladwriaeth, efallai y bydd taliad yn ddyledus i’w hystâd.
Mae yna ychydig o sefyllfaoedd lle gallai eu priod neu bartner sifil etifeddu rhywfaint o'u Pensiwn y Wladwriaeth.
Mae'r rheolau ar etifeddu Pensiwn y Wladwriaeth eich partner yn gymhleth. Gall ddibynnu ar yr hyn y mae pob un ohonoch wedi'i gronni a phryd y cyrhaeddodd pob un ohonoch oedran Pensiwn y Wladwriaeth.
Nid yw'n bosibl i unrhyw un heblaw priod neu bartner sifil etifeddu Pensiwn y Wladwriaeth.
Y ffordd hawsaf o wirio a allech fod yn gymwys i etifeddu unrhyw Bensiwn y Wladwriaeth ychwanegol ar farwolaeth eich partner yw defnyddio'r teclyn ar wefan GOV.UK
Os hoffech drafod eich sefyllfa, cysylltwch â'r Gwasanaeth Pensiwn ar GOV.UK
Pethau eraill i’w hystyried
Am wybodaeth ymarferol am beth i'w wneud pan fydd rhywun yn marw, o dalu am yr angladd i ddelio â biliau, gweler ein hadran Marwolaeth a phrofedigaeth
Angen mwy o wybodaeth am bensiynau?
Ffoniwch ni am ddim ar 0800 011 3797 neu defnyddiwch ein gwe-sgwrs. Bydd un o’n harbenigwyr pensiwn yn hapus i ateb eich cwestiynau.
Mae ein help yn ddiduedd ac am ddim i’w ddefnyddio, p’un ai yw hynny ar-lein neu dros y ffôn.
Amseroedd agor: Dydd Llun i Ddydd Gwener, 9am i 5pm. Ar gau ar wyliau banc.
