Bydd y canllaw hwn yn eich dangos sut i siarad yn agored am arian gyda ffrindiau, o esbonio pryd na allwch fforddio rhywbeth i ymdrin â cheisiadau am fenthyciadau. Byddwch yn dysgu awgrymiadau ymarferol i gael y sgyrsiau hyn heb niweidio'ch cyfeillgarwch.
Beth sydd yn y canllaw hwn
Pan na allwch fforddio ymuno
Mae eich ffrindiau'n hidio amdanoch chi, nid eich balans banc. Bydd y rhan fwyaf o ffrindiau'n deall os byddwch chi'n egluro'ch sefyllfa ac yn awgrymu dewisiadau eraill.
Byddwch yn agored ac yn bositif
Yn lle gwneud esgusodion, ceisiwch fod yn onest. Dywedwch rywbeth fel "Rwy'n cynilo ar gyfer [nod] ar hyn o bryd, felly rwy'n chwilio am ffyrdd rhatach o gael hwyl. Beth am i ni roi cynnig ar [gweithgaredd am ddim] yn lle?"
Cymerwch yr awenau wrth gynllunio
Awgrymwch weithgareddau y gallwch eu fforddio a fydd yn cael eu mwynhau gan bawb. Gall gweithgareddau am ddim neu rhad fod yr un mor hwyl â rhai drud - meddyliwch am bicnic yn y parc, nosweithiau ffilmiau cartref, neu archwilio marchnadoedd lleol.
Gofynnwch am gefnogaeth
Ystyriwch ofyn i ffrind agos fod yn “gefnogwr cynilo” i chi.
Eglurwch beth rydych chi’n cynilo ar ei gyfer a gofynnwch iddyn nhw eich helpu i gadw’n frwdfrydig. Gallech chi hyd yn oed gefnogi nodau ariannol eich gilydd.
Ymunwch â’n grŵp Facebook
Ymunwch â’n grŵp preifat Facebook Cyllidebu a ChyniloYn agor mewn ffenestr newydd am awgrymiadau arbed arian a chefnogaeth gan gymuned o gynilwyr.
Pan fydd ffrindiau’n gofyn am fenthyg arian
Mae’n naturiol eich bod eisiau helpu ffrindiau, ond gall benthyg arian gymhlethu perthynas. Cyn dweud iawn, gofynnwch y cwestiynau hyn i chi’ch hun:
A allaf fforddio colli’r arian hwn?
Benthycwch yr hyn y gallwch chi fforddio byth ei gael yn ôl. Gwiriwch eich cyllideb yn gyntaf - peidiwch â’ch rhoi eich hun mewn trafferthion ariannol i helpu rhywun arall.
Cynlluniwr cyllideb
I’ch helpu i reoli’ch arian, rhowch gynnig ar ein Cynlluniwr cyllideb rhad ac am ddim sy’n hawdd ei ddefnyddio.
A allant fy nhalu’n ôl yn wirioneddol?
Os ydyn nhw eisoes yn cael trafferthion ariannol, gallai benthyca arian iddyn nhw greu mwy o broblemau i'r ddau ohonoch.
A ddylem ni wneud hyn yn ffurfiol?
Ar gyfer unrhyw swm sylweddol, gwnewch gytundeb ysgrifenedig. Nodwch faint sy’n cael ei fenthyg, pryd y caiff ei dalu’n ôl, a gwnewch gofnod o unrhyw ad-daliadau a wneir.
Ffyrdd eraill o helpu
Gallwch chi gefnogi ffrindiau heb fenthyg arian, fel cynnig cymorth ymarferol fel coginio pryd o fwyd neu fod yn glust pan fydd angen iddyn nhw siarad am eu pryderon.
Gallwch chi hefyd rannu adnoddau fel ein canllawiau:
Cael eich arian yn ôl
Os ydych wedi benthyca arian ac angen ei gael yn ôl, ewch at y sgwrs yn ofalus.
Dechrau’n dyner
Efallai fod eich ffrind wedi anghofio. Ceisiwch atgoffa yn gyntaf: "Hei, wyt ti’n cofio’r £20 wnes i ei fenthyca i ti’r mis diwethaf? Byddai wir yn ddefnyddiol ei gael yn ôl nawr."
Byddwch yn glir ynghylch amseru
Os oes angen yr arian erbyn dyddiad penodol, eglurwch pam: "Mae angen i mi dalu fy bil ffôn wythnos nesaf – allwch chi dalu’r arian yn ôl erbyn dydd Gwener?"
Rhoi’r peth ar bapur
Mae negeseuon testun neu e-byst yn creu cofnod o’r cytundeb ac yn gallu gwneud y sgwrs yn llai gwrthdrawol.
Gwybod eich opsiynau
Os bydd trafodaethau'n chwalu'n llwyr, gallwch chi wneud hawliad llys trwy'r broses hawliadau bach.
Fodd bynnag, mae hyn yn costio arian (yn dechrau o £35 ar gyfer hawliadau hyd at £300) a dylai fod fel opsiwn olaf.
Darganfyddwch fwy ar GOV.UK am wneud hawliad llys am arianYn agor mewn ffenestr newydd
Mae gan MoneySavingExpert ganllaw ar wneud hawliad bach, ffioedd llys ac awgrymiadau i hybu'ch cyfle o ennillYn agor mewn ffenestr newydd
Sut i siarad am arian
Lawrlwythwch ein canllaw Siarad â ffrindiau am arian Yn agor mewn ffenestr newydd(PDF, 381KB).
Mae’n cynnwys awgrymiadau ar sut i ddechrau sgwrs, beth i’w wneud os ydych yn meddwl y bydd y sgwrs yn un anodd, a sut ddelio ag ymateb negyddol.
