Pryd allaf gymryd arian o fy mhensiwn?

Mae’r rhan fwyaf o bensiynau wedi’u cynllunio i dalu allan naill ai ar:

• eich oedran pensiwn arferol (NPA) – pan fydd eich darparwr yn disgwyl i chi ymddeol

• dyddiad ymddeol a ddewiswyd  (SRD) – os ydych wedi dweud dyddiad gwahanol wrth eich darparwr pensiwn.

Mae’r NPA yn amrywio rhwng darparwyr ond yn aml mae’n 60, 65 oed neu’ch oedran Pensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd Gallwch ddod o hyd i’ch NPA yn nogfennau eich cynllun neu drwy ofyn i’ch darparwr pensiwn.

Y cynharaf y gallwch chi gymryd arian o’ch pensiwn fel arfer yw 55 oed (57 o fis Ebrill 2028). Gelwir hyn yn isafswm oedran pensiwn arferol (NMPA).

Ond efallai y byddwch chi’n gallu cymryd eich pensiwn cyn 55 oed os:

• mae angen i chi ymddeol yn gynnar oherwydd iechyd gwael, neu

• mae eich darparwr pensiwn yn rhestru NMPA wedi’i warchod yn gynharach.

O 6 Ebrill 2028, mae’r NMPA yn codi i 57 oed. Os ydych chi’n 55 neu’n 56 oed pan fydd hyn yn digwydd, efallai y byddwch chi’n colli mynediad i’ch pensiwn nes i chi droi’n 57 oed – hyd yn oed os ydych chi wedi cymryd arian eisoes. Bydd eich darparwr pensiwn yn gallu esbonio’r rheolau sy’n berthnasol i chi.

Os ydych chi’n derbyn galwad diwahoddiad, neges destun, e-bost neu ymweliad yn dweud wrthych y gallwch gael mynediad at eich pensiwn yn gynharach na 55 oed, mae’n debygol ei fod yn sgam.

Peidiwch â rhoi unrhyw wybodaeth iddynt na cheisio cymryd arian o’ch pensiwn. Gallech golli eich arian a wynebu bil treth mawr. Gweler Sut i adnabod twyll pensiwn am fwy o help.

Mae amcangyfrif eich darparwr pensiwn o’ch incwm ymddeol fel arfer yn seiliedig arnoch yn cymryd eich pensiwn ar yr oedran pensiwn arferol ar gyfer eich cynllun.

Mae hyn oherwydd bod eich darparwr pensiwn fel arfer yn tybio:

• byddwch yn parhau i weithio a thalu i mewn i’ch pensiwn nes i chi ymddeol

• bydd eich cyflogwr yn parhau i dalu i mewn, os ydych chi’n gyflogedig

• ni fyddwch yn cymryd unrhyw incwm o’ch pensiwn cyn i chi ymddeol

• bod gan eich pensiwn fwy o amser i elwa o dwf buddsoddi (os oes gennych bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio).

Mae hyn yn golygu y byddwch fel arfer yn cael llai na’r amcangyfrif os byddwch chi’n dechrau cymryd eich pensiwn yn gynnar neu’n rhoi’r gorau i dalu i mewn.

Os oes gennych bensiwn buddion wedi’u diffinio, byddwch yn cael incwm gwarantedig yn seiliedig ar eich cyflog a pha mor hir y gwnaethoch weithio i’ch cyflogwr. Os ydych chi’n ei gymryd yn gynnar, mae’r incwm hwn fel arfer yn cael ei leihau gan y gallai fod angen iddo dalu am fwy o amser nag y cynlluniwyd.  

Bydd ein Cyfrifiannell pensiwn yn dangos i chi faint o incwm ymddeol y gallai fod ei angen arnoch a faint rydych chi’n debygol o gael, yn seiliedig ar werth eich pensiynau a faint rydych chi’n talu i mewn.

Hefyd, mae’r Retirement Living StandardsYn agor mewn ffenestr newydd yn rhestru faint o incwm y gallai fod ei angen arnoch bob blwyddyn ar gyfer ymddeoliad cyfforddus.

Mae gan rai cynlluniau pensiwn fudd-daliadau sydd ond yn talu pan fyddwch chi’n cyrraedd oedran penodol. Mae hyn yn golygu y gallech golli allan os ydych chi’n cymryd arian cyn i hyn ddigwydd.

Gofynnwch i’ch darparwr pensiwn a oes gan eich cynllun unrhyw nodweddion arbennig a phryd y byddwch yn gymwys ar eu cyfer. Er enghraifft, gallai eich cynllun:

• dalu taliad ychwanegol ar ôl dyddiad penodol, a elwir yn aml yn fonws gydag elw

• gadael i chi drosi eich pensiwn i incwm gwarantedig uwch nag y gallwch ei gael mewn mannau eraill, a elwir yn gyfraddau blwydd-dal gwarantedig.

Os yw’ch cyflogwr wedi sefydlu eich pensiwn i chi (a elwir yn bensiwn gweithle), efallai y bydd angen caniatâd arnoch i gymryd arian yn gynharach nag oedran pensiwn arferol eich cynllun – fel arfer gan eich cyflogwr neu ymddiriedolwyr y cynllun.

Er enghraifft, os gwnaethoch eithrio allan o Bensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd rhwng Ebrill 1978 ac Ebrill 1997, efallai y bydd gennych Isafswm Pensiwn Gwarantedig (GMP). Dyma swm y mae’n rhaid i’ch cynllun ei dalu i chi pan fyddwch chi’n ei gymryd, felly efallai na fyddwch yn gallu cymryd swm is yn gynharach.

Os oes gennych bensiwn buddion wedi’u diffinio ac angen ymddeol yn gynnar oherwydd iechyd gwael, byddwch yn aml yn cael y swm llawn yr addawodd ei dalu pe baech chi’n gallu parhau i weithio tan eich oedran pensiwn arferol.

Ond gall hyn amrywio rhwng cynlluniau, felly gofynnwch i’ch darparwr pensiwn pa reolau sy’n berthnasol i chi.

Am ragor o wybodaeth, gweler ein canllaw Ymddeoliad Iechyd gwael: ymddeoliad meddygol cynnar.

Os oes gennych bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio, fel arfer gallwch benderfynu pryd a sut rydych chi’n cymryd eich arian.

Er enghraifft, gallech gymryd peth fel arian parod di-dreth (hyd at 25%) o 55 oed a:

• gadael y gweddill wedi’i fuddsoddi nes bod ei angen arnoch

• trosi’r gweddill yn incwm gwarantedig

• sefydlu incwm hyblyg y gallwch ei stopio neu ei newid ar unrhyw adeg

• cymryd y gweddill fel un neu fwy o gyfandaliad.

Am rhagor o wybodaeth, gweler ein canllaw Beth allaf ei wneud gyda fy nghronfa bensiwn? 

Rydym hefyd yn cynnig apwyntiadau Pension Wise am ddim i esbonio’ch holl opsiynau.

Os oes gennych bensiwn buddion wedi’u diffinio, efallai y byddwch yn gallu cymryd cyfandaliad di-dreth yn gynnar ac aros i gymryd incwm rheolaidd yn nes ymlaen. Bydd eich darparwr pensiwn yn gallu esbonio'r opsiynau sydd ar gael i chi.

Yn aml, gallwch ddewis dechrau cymryd eich pensiwn cyn i chi ymddeol yn llawn. Er enghraifft, gallech ddefnyddio eich pensiwn i ychwanegu at eich cyflog neu ganiatáu i chi leihau eich oriau.

Byddwch yn ymwybodol bod eich incwm pensiwn yn cael ei ychwanegu at eich enillion eraill wrth gyfrifo faint o Dreth Incwm y mae angen i chi ei dalu.

Am rhagor o wybodaeth, gweler ein canllaw Sut mae treth yn gweithio ar incwm pensiwn.

Nid oes rhaid i chi ddechrau cymryd eich pensiwn pan fyddwch chi’n cyrraedd oedran pensiwn arferol eich darparwr – efallai y byddwch hyd yn oed yn cael incwm uwch os byddwch chi’n ei gymryd yn ddiweddarach.

Mae hyn oherwydd:

• mae gan bensiynau cyfraniadau wedi’u diffinio fwy o amser i dyfu, gan gynnwys twf buddsoddi ac os telir mwy o arian i mewn

• mae pensiynau buddion wedi’u diffinio  yn debygol o dalu allan am gyfnod byrrach.

Os oes gennych bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio, byddwch yn ymwybodol bod darparwyr pensiwn yn aml yn symud eich arian i fuddsoddiadau risg is yr agosaf yr ydych chi at eich oedran pensiwn arferol. Os nad ydych chi eisiau defnyddio’ch arian yna, mae’n syniad da adolygu’ch opsiynau buddsoddi gan y gallech golli twf ychwanegol.

Am ragor o wybodaeth, gweler ein canllaw Ymddeol yn hwyrach neu oedi cyn cymryd eich cronfa bensiwn.

Gallwch wirio eich oedran Pensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd yn gyflym ar GOV.UK. Dyma’r cynharaf y gallwch hawlio Pensiwn y Wladwriaeth, hyd yn oed os oes angen i chi ymddeol yn gynnar oherwydd iechyd gwael.

Gallwch hefyd ddefnyddio ein Cyfrifiannell budd-daliadau i weld a ydych yn gymwys i gael unrhyw daliadau neu grantiau eraill, gan gynnwys Credyd Cynhwysol.

Gallwch wirio eich rhagolwg Pensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK i weld faint allwch chi ddisgwyl ei gael, gan ei fod yn cael ei gyfrifo yn seiliedig ar eich cofnod Yswiriant Gwladol.

Cyn belled nad ydych chi’n cyrraedd eich oedran Pensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd o fewn 30 diwrnod, gallwch hefyd gael copi o’ch rhagolwg drwy:

• ffonio llinnell gymorth Canolfan Bensiynau’r DyfodolYn agor mewn ffenestr newydd

• wneud cais drwy’r postYn agor mewn ffenestr newydd

Os yw’ch rhagolwg yn dangos efallai na fyddwch yn gymwys ar gyfer y swm llawn, mae yna ffyrdd o gynyddu eich Pensiwn y Wladwriaeth.

Os oes gennych bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio, rydym yn cynnig apwyntiadau Pension Wise am ddim i'ch helpu i ddeall yr opsiynau ar gyfer cymryd eich arian.

Gallwch gael apwyntiad os oes gennych bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio yn y DU ac rydych chi:

• yn 50 oed neu’n hŷn

• o dan 50 oed ac:

• yn ymddeol yn gynnar oherwydd iechyd gwael neu

• wedi etifeddu pensiwn.

Gallwch gael apwyntiad ar-lein ar unrhyw adeg neu drefnu dyddiad ac amser gydag un o’n harbenigwyr pensiwn.

Os oes gennych unrhyw gwestiynau am eich pensiwn, gall ein harbenigwyr pensiwn eich helpu – does dim ots faint yw eich oedran.