Pensiynau gweithle: sut mae cynllun pensiwn eich cyflogwr yn gweithio

Mae pensiwn gweithle yn fath o bensiwn preifat y mae eich cyflogwr yn ei sefydlu i chi. Gellid ei alw'n gynllun pensiwn galwedigaethol, cwmni neu seiliedig ar waith hefyd.

Mae dau brif fath o bensiwn yn y gweithle:

• pensiwn cyfraniadau wedi'u diffinio
• pensiwn buddion wedi'u ddiffinio

Gallwch ddefnyddio ein teclyn i ddarganfod eich math o bensiwn, gwirio gwaith papur rydych chi wedi'i dderbyn neu ofyn i'ch cyflogwr.

Fel arfer, dim ond i aelodau newydd yn y sector cyhoeddus y cynigir pensiynau buddion wedi’u diffinio, fel y GIG, addysg a'r Lluoedd Arfog.

Mae pensiwn cyfraniadau wedi'u diffinio yn golygu bod y swm y bydd yn ei dalu i chi yn dibynnu ar:

• faint sy'n cael ei dalu i mewn
• pa mor dda y mae eich arian a fuddsoddwyd yn perfformio
• y ffioedd y mae eich darparwr yn eu codi
• sut a phryd rydych chi'n cymryd eich arian pensiwn.

Mae ein canllaw llawn am bensiynau cyfraniadau wedi'u diffinio yn esbonio sut maen nhw'n gweithio'n fanwl, ond dyma grynodeb byr:

• Fel arfer, mae'n rhaid i chi dalu o leiaf 5% o'ch cyflog, yn nodweddiadol:
  • 4% oddi wrthych chi
  • 1% gan y llywodraeth mewn rhyddhad treth
• Rhaid i'ch cyflogwr gyfrannu i'ch pensiwn os ydych yn ennill o leiaf £6,240 y flwyddyn – rhaid i hyn fod yn werth o leiaf 3% o'ch cyflog
• Bydd eich darparwr pensiwn yn rheoli ac yn buddsoddi'ch arian oni bai eich bod yn gofyn am ddewis eich buddsoddiadau eich hun
• Dylai eich pensiwn dyfu dros amser, ond gall godi a gostwng mewn gwerth nes i chi gymryd eich arian
• Mae'r rhan fwyaf o'r pensiynau wedi'u cynllunio i dalu o tua 65 oed, ond fel arfer gallwch gael mynediad i'r arian o 55 oed (57 o Ebrill 2028).

Gallwch ddefnyddio ein cyfrifiannell cyfraniadau pensiwn gweithle i weld amcangyfrif o faint y byddwch chi a'ch cyflogwr yn ei dalu i'ch pensiwn.

Mae faint y byddwch chi'n ei dalu a beth sy'n cyfrif fel enillion yn dibynnu ar y cynllun pensiwn y mae eich cyflogwr wedi'i ddewis. Bydd eich cyflogwr yn gallu esbonio eich rheolau cynllun pensiwn.

Pan fyddwch chi'n barod i gymryd eich arian, gallwch ddewis o nifer o opsiynau. Mae hyn yn cynnwys cymryd hyd at 25% fel arian parod di-dreth a defnyddio'r gweddill ar gyfer incwm rheolaidd neu hyblyg.

Am eich holl opsiynau, gweler ein canllaw am gymryd pensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio. 

Os ydych chi'n 50 oed neu'n hŷn, gallwch hefyd gael apwyntiad Pension Wise am ddim. Bydd hyn yn eich helpu i ddeall y gwahanol ffyrdd y gallwch chi gymryd eich pensiwn. 

Mae pensiwn buddion wedi’u diffinio yn golygu ei fod yn gwarantu talu swm penodol i chi pan fyddwch chi'n hŷn, fel arfer yn seiliedig ar:

• pa mor hir y gwnaethoch chi weithio i'ch cyflogwr a
• faint cawsoch eich talu.

Ar gyfer cynlluniau cyflog terfynol, cyfrifir hyn fel arfer gan ddefnyddio'ch cyflog pan wnaethoch roi'r gorau i weithio i'ch cyflogwr. Ar gyfer cynlluniau gyfartaledd gyrfa, fel arfer mae'n cael ei weithio allan gan ddefnyddio cyfran benodol bob tro y cawsoch eich talu.

Fel arfer mae angen i chi gyfrannu o'ch cyflog, ond bydd rhai cynlluniau yn cael eu hariannu'n llawn gan eich cyflogwr. Os oes rhaid i chi dalu i mewn, mae'n aml yn ganran benodol yn dibynnu ar eich cyflog. Mae cyfraddau cyfraniadau yn gyffredinol yn codi po uchaf yw eich cyflog.

Mae'r rhan fwyaf o gynlluniau buddion wedi’u diffinio wedi'u cynllunio i ddechrau talu incwm gwarantedig i chi pan fyddwch chi'n cyrraedd oedran penodol, a elwir yn oedran pensiwn arferol (NPA). Mae'r NPA yn amrywio rhwng darparwyr ond yn aml mae tua 60, 65 oed neu'r un fath â’ch oedran Pensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd

Fel arfer, gallwch ddechrau cymryd eich pensiwn o 55 oed (57 o fis Ebrill 2028) – neu'n gynharach os oes angen i chi ymddeol oherwydd iechyd gwael – ond bydd y swm y byddwch chi'n ei gael fel arfer yn is na'r hyn a addawyd gan y cynllun.

Efallai y byddwch hefyd yn gallu cymryd hyd at 25% o werth eich pensiwn fel cyfandaliad di-dreth. Yn dibynnu ar eich cynllun, gall hyn olygu y bydd yr incwm y mae'n ei dalu yn cael ei leihau o ganlyniad.

Am ragor o wybodaeth, gweler ein canllaw am gynlluniau pensiwn buddion wedi’u diffinio.

Gallwch ofyn am ymuno ar unrhyw adeg rhwng 16 a 75 oed, ond rhaid i'ch cyflogwr sefydlu pensiwn gweithle i chi yn awtomatig os ydych yn breswylydd y DU ac:

• fel arfer yn gweithio yn y DU
• rhwng 22 oed ac oedran Pensiwn y WladwriaethYn agor mewn ffenestr newydd
• ennill mwy na £10,000 y flwyddyn neu'r 'trothwyon enillion' wythnosol a misol
• nid oes gennych bensiwn gweithle addas eisoes.

Am ragor o wybodaeth, gweler ein canllaw am ymrestru awtomatig pensiwn.

Gallwch ddweud wrth eich cyflogwr os hoffech optio allan o'ch pensiwn yn y gweithle, ond mae'n aml fel gwrthod cyflog ychwanegol.

Efallai y bydd yn rhaid i'ch cyflogwr eich cofrestru'n awtomatig eto o fewn tair blynedd, felly efallai y bydd angen i chi optio allan eto os nad ydych chi eisiau pensiwn yn y gweithle o hyd.

Am ragor o wybodaeth, gweler ein canllaw Beth fydd yn digwydd i'm pensiwn os byddaf yn gadael swydd neu'n optio allan?

Os oes gennych bensiwn cyfraniadau wedi'u diffinio, gall cynyddu'r swm rydych chi'n ei dalu i mewn rhoi hwb i'ch cynilion ymddeol. Efallai y bydd eich cyflogwr hefyd yn cynnig paru cyfraniadau, lle byddant yn talu mwy os gwnewch hynny.

Gall ein cyfrifiannell Pensiwn ddangos sut y gallai eich incwm ymddeol newid pe baech chi'n cynyddu eich cyfraniadau. Mae'r Retirement Living Standards hefyd yn rhestru faint o arian y gallai fod ei angen arnoch ar gyfer ymddeoliad cyfforddusYn agor mewn ffenestr newydd

Os oes gennych bensiwn buddion wedi’u diffinio, mae faint rydych chi'n ei gael yn dibynnu ar eich cyflog a pha mor hir rydych chi'n gweithio i'r cyflogwr hwnnw.

I dalu mwy, bydd angen i chi wirio a yw eich cynllun yn caniatáu i chi adeiladu buddion ychwanegol. Os nad yw'n gwneud hynny, bydd angen i chi sefydlu eich pensiwn personol eich hun ar gyfer unrhyw gynilion ychwanegol.

Fel arfer, byddwch yn rhoi'r gorau i dalu i'ch pensiwn os byddwch chi'n gadael eich cyflogwr, ond bydd eich darparwr yn parhau i'w reoli i chi. Mae hyn yn golygu y gallwch ddewis:

• gadewch eich pensiwn lle mae nes i chi allu cymryd yr arian
• trosglwyddo'ch pensiwn i ddarparwr newydd, fel un gyda chyflogwr newydd.

Efallai y bydd cyfuno eich pensiynau mewn un lle yn ymddangos yn synhwyrol, ond mae risg o golli buddion a gynigir gan eich darparwr pensiwn presennol yn unig.

Os ydych chi'n ystyried trosglwyddo'ch pensiwn, darganfyddwch beth i'w wirio yn ein canllaw am drosglwyddiadau pensiwn.

Os ydych wedi cael nifer o swyddi neu gyflogwyr, efallai eich bod wedi colli golwg ar fanylion eich pensiwn.

Am gymorth cam wrth gam, gweler ein canllaw Sut i ddod o hyd i hen bensiynau neu bensiynau coll.

Y cynharaf y gallwch chi gymryd arian o gynllun pensiwn yn y gweithle fel arfer yw 55 oed (57 o Ebrill 2028), oni bai bod angen i chi ymddeol yn gynharach oherwydd iechyd gwael.

Pan fyddwch chi'n barod i hawlio'ch pensiwn, gallwch gysylltu â'ch darparwr i ofyn am eich opsiynau. Am fwy o help, gweler ein canllawiau am sut i gymryd eich pensiwn.

Os ydych chi'n 50 oed neu'n hŷn gyda phensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio, gallwch gael apwyntiad Pension Wise am ddim i ddeall eich opsiynau ar gyfer cymryd eich arian.

Bydd eich darparwr pensiwn yn gofyn i chi lenwi ffurflen mynegi dymuniadau. Mae hyn yn dweud wrthynt pwy hoffech chi dderbyn eich pensiwn ar ôl i chi farw, felly gwnewch yn siŵr eich bod yn ei ddiweddaru.

I gael rhagor o wybodaeth, gan gynnwys faint fyddai'n cael ei drethu, gweler ein canllaw Beth sy'n digwydd i fy mhensiwn pan fyddaf yn marw?