Y lwfans blynyddol taprog ar gyfer cynilion pensiwn

Y lwfans blynyddol yw’r uchafswm y gellir ei gynilo mewn pensiwn cyn bod angen i chi dalu treth. Mae ein canllaw ar Y lwfans blynyddol ar gyfer rhyddhad treth ar gynilion pensiwn.

Y lwfans blynyddol safonol ar gyfer blwyddyn dreth 2024/25 yw £60,000, ond mae hyn yn gostwng i swm rhwng £10,000 a £60,000 os ydych yn ennill dros £200,000. Gelwir hyn yn lwfans blynyddol taprog.

Fel arfer bydd gennych lwfans blynyddol taprog os yw’r ddau yn wir:

• Mae eich ‘incwm trothwy’ dros £200,000 – fel arfer eich holl incwm heb y swm a dalwch i mewn i bensiwn.
• Mae eich ‘incwm wedi’i addasu’ dros £260,000 – eich holl incwm ynghyd â’r swm y mae eich cyflogwr yn ei dalu i mewn i’ch pensiwn, neu’r swm y mae eich pensiwn buddion wedi’u diffinio wedi cynyddu.

Mae’r lwfans blynyddol safonol o £60,000 yn gostwng £1 am bob £2 o incwm wedi’i addasu sydd gennych dros £260,000.

Enghraifft: Os ydych yn ennill cyfanswm o £250,000 y flwyddyn (gan gynnwys eich cyflog, bonws, llog cynilion a difidendau) ac yn talu £30,000 i mewn i bensiwn, eich incwm trothwy yw £220,000.

Os yw'ch cyflogwr hefyd yn talu £30,000 i mewn i'ch pensiwn, eich incwm wedi'i addasu yw £280,000. Mae hyn £20,000 dros £260,000, felly mae eich lwfans blynyddol yn gostwng £10,000 i £50,000.

Gan fod £60,000 wedi’i dalu i mewn i’ch pensiwn, fel arfer bydd angen i chi dalu Treth Incwm ar y £10,000 uwchben eich lwfans. Gelwir hyn yn dâl treth lwfans blynyddol.

Gweler Beth fydd yn digwydd os ewch dros y lwfans blynyddol, gan gynnwys sut i wirio a allwch ddefnyddio lwfansau heb eu defnyddio o flynyddoedd treth blaenorol.

Yr isafswm lwfans blynyddol taprog yw £10,000. Mae hyn yn digwydd os yw eich incwm wedi'i addasu dros £360,000.

Os ydych eisoes wedi cymryd arian o bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio (ar wahân i gyfandaliadau di-dreth), bydd eich lwfans blynyddol fel arfer yn gostwng i £10,000 – waeth beth fo’ch incwm. Gelwir hyn yn lwfans blynyddol prynu arian (MPAA).

Os oes gennych bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio a phensiwn buddion wedi’u diffinio, rydych hefyd yn gymwys ar gyfer y ‘lwfans blynyddol amgen’.

Mae hyn yn golygu y gallwch barhau i gael gostyngiad treth ar:

• arian a dalwyd i mewn i'ch pensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio, hyd at y terfyn MPAA o £10,000, a
• twf blynyddol eich pensiwn buddion wedi’u diffinio, hyd at eich lwfans blynyddol amgen.

Ar gyfer blwyddyn dreth 2024/25, y lwfans blynyddol amgen yw £50,000, neu £10,000 yn llai na’ch lwfans taprog.

Enghraifft: Os byddwch yn talu £10,000 i mewn i bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio mewn un flwyddyn dreth, gall eich pensiwn buddion wedi’u diffinio dyfu hyd at £50,000 cyn bod angen i chi dalu treth.

Os nad ydych yn talu unrhyw beth i mewn i bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio, gall eich pensiwn buddion wedi’u diffinio dyfu hyd at £60,000.

Gweler GOV.UK am help i gyfrifo a ydych wedi mynd dros eich lwfans blynyddol amgenYn agor mewn ffenestr newydd

I gyfrifo eich lwfans blynyddol taprog, mae angen i chi wybod eich trothwy a'ch incwm wedi'i addasu. Gall y cyfrifiadau hyn fod yn gymhleth, yn enwedig os ydych yn defnyddio aberthu cyflog.

I gael help gyda’r cyfrifiadau a beth i’w gynnwys, gweler y canllaw Cyfrifo eich lwfans blynyddol gostyngedig (taprog)Yn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK.

Mae hefyd yn werth ystyried talu am gyngor gan ymgynghorydd ariannol, oherwydd gallant helpu i sicrhau bod popeth yn gywir.

Bydd angen i chi hefyd wirio:

• faint sydd wedi'i dalu i mewn i bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio gennych chi a'ch cyflogwr
• faint mae pensiwn buddion wedi’u diffinio wedi cynyddu, heb eich cyfraniadau.

Gall eich darparwr(wyr) pensiwn roi cyfriflen i chi gyda’r wybodaeth hon, yn aml drwy fewngofnodi i’ch cyfrif ar-lein neu gysylltu â nhw.

Os ewch dros eich lwfans blynyddol, ni fydd gennych hawl i ostyngiad treth ar eich holl gynilion pensiwn. Mae hyn yn golygu y bydd angen i chi dalu Treth Incwm ar yr arian dros y terfyn, a elwir yn dâl treth lwfans blynyddol.

Efallai y byddwch yn gallu ‘cario ymlaen’ unrhyw lwfans blynyddol heb ei ddefnyddio o’r tair blynedd dreth ddiwethaf i leihau neu ddileu’r tâl.

Gallwch wirio a oes gennych lwfansau blynyddol heb eu defnyddioYn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK. Os ydych chi eisoes wedi sbarduno’r MPAA, ni fyddwch yn gallu defnyddio’r opsiwn cario ymlaen.

Gweler ein canllaw ar reolau cario ymlaen am ragor o wybodaeth.

Mae dwy ffordd i dalu’r tâl treth lwfans blynyddol:

1. Gofynnwch i'ch darparwr pensiwn dalu ar eich rhan. Gelwir hyn yn ‘cynllun yn talu’ ac mae’n golygu y bydd eich buddion pensiwn yn cael eu lleihau.
   
   Ond nid oes rhaid i’ch darparwr wneud hyn bob amser, gan gynnwys os yw’r tâl treth yn llai na £2,000. Gweler pwy sy'n gorfod talu'r tâl treth lwfans blynyddol pensiynauYn agor mewn ffenestr newydd ar GOV.UK am y rheolau.
2. Talwch y tâl treth eich hun.

Y naill ffordd neu’r llall, mae angen i chi gwblhau Ffurflen Dreth HunanasesiadYn agor mewn ffenestr newydd – mae hyn yn cyfrifo faint sydd angen i chi ei dalu, neu’n dweud wrth CThEF bod eich darparwr wedi’i dalu eisoes.

Gweler ein canllaw Sut i lenwi Ffurflen Dreth Hunanasesiad am help gyda'r broses.

Os ydych chi'n meddwl y gallai'r lwfans blynyddol taprog effeithio arnoch chi, ystyriwch gael cyngor gan gynghorydd ariannol rheoledig.

Gall cynghorydd eich helpu i ddeall:

• faint yw eich lwfans blynyddol taprog
• os oes gennych unrhyw lwfans blynyddol heb ei ddefnyddio
• sut i leihau'r dreth y gallai fod angen i chi ei thalu
• sut i dalu costau treth.

Gall ein teclyn eich helpu i ddod o hyd i gynghorydd ymddeoliad neu gweler ein canllaw Dewis ymgynghorydd ariannol am ragor o wybodaeth.