Mae gennych fwy o ddewis a hyblygrwydd o ran sut a phryd y gallwch gymryd arian o'ch cronfa bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio. Mae'n bwysig deall eich opsiynau oherwydd bydd yr hyn rydych yn ei benderfynu nawr yn effeithio ar eich incwm ymddeol am weddill eich oes.
Beth yw cronfa bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio?
Mae'n fath o bensiwn rydych yn ei adeiladu gyda chyfraniadau pensiwn rydych chi a/neu'ch cyflogwr yn eu gwneud.
Mae hyn yn cynnwys cynlluniau pensiwn gweithle, personol a rhanddeiliaid.
Mae'n rhaid eich bod wedi cyrraedd isafswm oedran pensiwn arferol i gael mynediad i'ch cronfa bensiwn. Mae hyn yn 55 oed ar hyn o bryd - neu'n gynharach os ydych mewn iechyd gwael neu os oes gennych oedran ymddeol wedi'i warchod. Bydd hyn yn codi i 57 oed o Ebrill 2028. (Gwiriwch gyda'ch cynllun pensiwn os bydd y newid hwn yn effeithio arnoch chi).
P'un a ydych yn bwriadu ymddeol yn llawn, torri'ch oriau yn ôl yn raddol, neu i barhau i weithio am gyfnod hirach, gallwch deilwra pryd a sut rydych yn defnyddio'ch pensiwn. A gallwch benderfynu pryd i roi'r gorau i gynilo i mewn iddo - i gyd-fynd â'ch cynlluniau ymddeol.
Mae yna lawer i'w bwyso a mesur wrth weithio allan pa opsiwn neu gyfuniad a fydd yn rhoi incwm dibynadwy a threth-effeithlon i chi ac unrhyw ddibynyddion trwy gydol eich ymddeoliad.
Mae'n bwysig defnyddio'r gwasanaeth Pension Wise rhad ac am ddim gyda chefnogaeth y llywodraeth i'ch helpu i ddeall eich opsiynau.
Oes gennych gwestiynau am sut y gall eich pensiwn gael ei dalu?
Os ydych yn 50 oed neu drosodd ac yn ystyried cymryd eich pensiwn cyfan neu ran ohono, trefnwch apwyntiad Pension Wise. Mae'n wasanaeth rhad ac am ddim gyda chefnogaeth y llywodraeth a fydd yn eich helpu i ddeall:
- eich opsiynau talu
- eich sefyllfa ariannol gyffredinol
- ffactorau y mae'n rhaid i chi eu hystyried wrth benderfynu sut i gynllunio ar gyfer eich ymddeoliad.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Deall beth yw Pension Wise a sut i’w ddefnyddio
Cael mynediad i’ch cronfa bensiwn cyfraniadau wedi’u diffinio – eich opsiynau
Gallwch gymysgu a chyfateb unrhyw un o'r opsiynau a restrir isod, gan ddefnyddio gwahanol rannau o un cronfa bensiwn neu ddefnyddio cronfeydd ar wahân neu gronfeydd wedi'u cyfuno.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Dod â'ch cronfeydd pensiwn at ei gilydd pan fyddwch yn ymddeol
Ni fydd pob cynllun pensiwn a darparwr yn cynnig pob opsiwn. Felly efallai y bydd angen i chi drosglwyddo i ddarparwr arall i gael mynediad at yr opsiwn rydych ei eisiau. Hyd yn oed os yw'ch un chi yn gwneud hynny, gwnewch yn siŵr eich bod yn edrych o gwmpas.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Prynu blwydd-dal: opsiynau blwydd-dal a siopa o gwmpas
Ymddeol yn hwyrach neu oedi cymryd eich cronfa pensiwn
Efallai y gallwch oedi cymryd eich pensiwn tan ddyddiad diweddarach.
Gall eich cronfa bensiwn barhau i dyfu yn ddi-dreth nes byddwch ei angen. Bydd hyn o bosibl yn rhoi mwy o incwm i chi pan fyddwch yn dechrau tynnu arian allan.
Os ydych am adeiladu eich cronfa bensiwn yn fwy, gallwch barhau i gael rhyddhad treth ar:
- gynilion pensiwn o hyd at £60,000 y flwyddyn, neu
- 100% o'ch enillion os ydych yn ennill llai na £60,000, tan 75 oed.
Gelwir hyn yn lwfans blynyddol. Os ydych yn enillydd uchel neu os ydych wedi cymryd arian o gronfa bensiwn yn barod, efallai y bydd gennych lwfans is.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Sut mae rhyddhad treth yn rhoi hwb i’ch cyfraniadau pensiwn
Darganfyddwch fwy am y buddion posibl, a'r pethau i edrych allan amdanynt, os ydych yn ystyried oedi. Gweler ein canllaw Ymddeol yn hwyrach neu oedi cyn cymryd eich cronfa bensiwn
Incwm ymddeol gwarantedig (blwydd-daliadau)
Mae blwydd-dal yn darparu incwm gwarantedig rheolaidd i chi ar ôl ymddeol.
Gallwch brynu blwydd-dal gyda rhywfaint neu'r cyfan o'ch cronfa bensiwn. Mae'n talu incwm naill ai am oes neu am nifer y blynyddoedd y cytunwyd arnynt.
Pan ddefnyddiwch arian o’ch cronfa bensiwn i brynu blwydd-dal, fel arfer gallwch gymryd hyd at 25% o’r swm fel arian di-dreth.
Yna gallwch ddefnyddio'r gweddill i brynu'r blwydd-dal - ac mae'r incwm rydych yn ei gael yn cael ei drethu fel enillion.
Gwerthir blwydd-daliadau gan gwmnïau yswiriant.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Incwm Ymddeol Gwarantedig (blwydd-daliadau) wedi'i egluro
Incwm ymddeol hyblyg (tynnu pensiwn i lawr)
Mae Incwm ymddeol hyblyg - a elwir hefyd yn tynnu pension i lawr - neu dynnu i lawr mynediad hyblyg - yn ffordd yn ffordd o dynnu arian o'ch cronfa bensiwn i fyw arno ar ôl ymddeol.
Gall roi mwy o reolaeth a hyblygrwydd i chi dros sut a phryd y cewch eich arian pensiwn.
Fel rheol, gallwch gymryd hyd at 25% o'r gronfa fel cyfandaliad di-dreth. Mae'r gweddill yn parhau i gael ei fuddsoddi, gan roi'r potensial i’r buddsoddiad dyfu.
Yna gallwch chi benderfynu a ydych eisiau incwm rheolaidd, neu fe allech chi gymryd symiau yn ôl yr angen.
Gall gwerth eich cronfa a fuddsoddwyd fynd i lawr yn ogystal ag i fyny, sy'n golygu nad yw'r incwm wedi'i warantu.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Beth yw incwm ymddeol hyblyg (tynnu pensiwn i lawr)?
Cymryd eich pensiwn fel nifer o gyfandaliadau
Gallwch adael eich arian yn eich cronfa bensiwn a chymryd cyfandaliad ohono pan fyddwch angen. Gallwch wneud hyn nes bod eich arian yn rhedeg allan neu i chi ddewis opsiwn arall.
Gelwir yr opsiwn hwn hefyd yn Cyfandaliad Pensiwn Cronfeydd Heb ei Ddatganoli (UFPLS).
Bob tro y byddwch yn cymryd cyfandaliad o arian, mae 25% fel arfer yn ddi-dreth. Bydd y gweddill yn cael eu trethu fel enillion.
Mae'r cronfa bensiwn sy'n weddill yn aros wedi'i fuddsoddi. Mae hyn yn golygu nad yw gwerth y gronfa ac arian sy’n cael ei dynnu allan yn y dyfodol yn cael ei warantu.
Mae cadw'r gronfa wedi'i buddsoddi yn creu'r potensial ar gyfer twf, ond gall buddsoddiadau fynd i fyny neu i lawr.
Efallai y bydd ffioedd bob tro y byddwch yn tynnu allan cyfandaliad a/neu gyfyngiadau ar faint o arian y gallwch ei dynnu allan bob blwyddyn.
Darganfyddwch fwy yn ein canllaw Cymryd eich pensiwn fel nifer o gyfandaliadau
Cymryd eich pensiwn cyfan ar yr un tro
Fe allech gau eich cronfa bensiwn a chymryd y swm cyfan ar yr un tro os ydych eisiau.
Ond byddwch yn ymwybodol nad yw tynnu’r holl arian yn eich cronfa bensiwn yn rhoi incwm ymddeol diogel i chi.
Fel rheol, bydd y 25% cyntaf yn ddi-dreth. Bydd y gweddill yn cael ei drethu fel enillion.
Mae yna lawer o risgiau'n gysylltiedig â thynnu allan eich cronfa gyfan.
Er enghraifft, mae'n debygol iawn y byddwch yn cael bil treth mawr. Hefyd, nid yw'n talu incwm rheolaidd i chi nac i unrhyw ddibynnydd.
Heb gynllunio gofalus iawn, fe allech redeg allan o arian a bod heb unrhyw beth i fyw arno ar ôl ymddeol.
Gellir derbyn arweiniad am ddim gan y gwasanaeth Pension WiseYn agor mewn ffenestr newydd a gefnogir gan y llywodraeth
Darganfyddwch fwy a deall y risgiau sy'n gysylltiedig â'r opsiwn hwn, yn ein canllaw Cymryd eich pensiwn cyfan ar yr un tro
Cymysgu eich opsiynau
Nid oes rhaid i chi ddewis un opsiwn wrth benderfynu sut i gymryd arian o'ch pensiwn.
Gall cymysgu'ch opsiynau roi hyblygrwydd i chi weddu i wahanol anghenion ar wahanol adegau yn ystod eich ymddeoliad.
Er enghraifft, fe allech ddefnyddio un opsiwn ar ddechrau eich ymddeoliad - fel incwm ymddeol hyblyg. A gallwch ddefnyddio opsiwn arall yn nes ymlaen - fel blwydd-dal i gael incwm gwarantedig.
Os oes gennych gronfa mawr, efallai y gallwch ei rannu i ddarparu rhywfaint o incwm ymddeol gwarantedig a gadael rhywfaint wedi'i fuddsoddi.
Os oes gennych fwy nag un cronfa bensiwn, fe allech ddewis gwahanol opsiynau ar gyfer pob cronfa.
Gallwch hefyd gadw cynilo i mewn i bensiwn os ydych eisiau, a chael rhyddhad treth hyd at 75 oed.
Mae rhai darparwyr yn cynnig cynhyrchion sy'n cymysgu dau opsiwn neu fwy.
A oes gennych gwestiwn am sut y gall eich pensiwn gael ei dalu?
Os oes angen help arnoch i wneud synnwyr o sut a phryd y gallwch gael mynediad at eich cronfa bensiwn, gallwch siarad ag arbenigwr Pension Wise, gwasanaeth am ddim gan HelpwrArian.
Pan fyddwch yn deall eich dewisiadau, efallai yr hoffech siarad â chynghorydd ariannol a all argymell pa opsiwn - neu gyfuniad - sydd orau i chi. Gallant hefyd helpu i ddod o hyd i'r cynhyrchion mwyaf cystadleuol i chi.
Dod o hyd i gynghorydd ymddeol
Am help i ddod o hyd i gynghorydd ariannol, chwiliwch yn ein cyfeirlyfr cynghorwyr ymddeoliad
